Taalgids Russisch

Russisch (русский язык; Russkij jazyk) is een van de grootste talen ter wereld en de grootste cultuurtaal in Europa. Het Russisch behoort tot de Indo-Europese taalfamilie. Binnen deze taalfamilie behoort het tot de Slavische talen. Het Russisch vormt samen met het Oekraïens en het Wit-Russisch de Oost-Slavische taalgroep.

Verspreiding van de Russische taal.

Russisch is de officiële taal van de Russische Federatie en een van de werktalen van de VN. Russisch is bovendien co-officieel in Kazachstan (naast het Kazachs), Kirgizië (naast het Kirgizisch), Wit-Rusland (naast het Wit-Russisch) en in de niet-erkende ministaat Transnistrië (naast het Moldavisch en het Oekraïens). Naast het Russisch wordt in Rusland nog een honderdtal andere talen gesproken, waaronder Mordwiens, Tsjetsjeens, Tataars, Kirgizisch, Basjkiers. Deze talen zijn noch verwant aan het Russisch, noch aan andere Indo-Europese talen. In de Sovjet-Unie werd het Russisch als lingua franca gebruikt en in sommige voormalige Sovjetrepublieken heeft de taal die status nog altijd, zij het in mindere mate.

Uitspraak

Russisch maakt gebruik van het cyrillische alfabet, net als landen als Bulgarije, Servië en Oekraïne. Het Russische cyrillische alfabet telt 33 letters. А а Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Л л М м Н н О о П п Р р С с Т т У у Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ ъ ы ь Э э Ю ю Я я

In tegenstelling tot het Nederlands of het Frans worden in het Russisch in beginsel alle letters uitgesproken, hoewel de letters wel allerlei verschillende soorten uitspraak kennen. Daarbij is van belang of - de klemtoon op de letter valt - een letter 'hard' of 'zacht' wordt uitgesproken. Als je een letter hard uitspreekt, dan spreek je er in gedachten bij een medeklinker een 'h' achter. Spreek je 'm zacht uit, dan spreek je er een 'j' achter. Het bekende Russische woord 'njet' schrijf je als 'net', waarbij de n zacht is, door de zachte e. De klemtoon wordt aangegeven met een streepje op de klinker.

Klinkers

Klinkers kunnen hard of zacht worden uitgesproken. Om de klinkers en de uitspraak te herkennen staan hard en zacht naast elkaar.

• А а / Я я - A of ja, De uitspraak is van de 'a' vergelijkbaar met de het Nederlands. dus soms als 'a', soms als 'aa'. Я wordt uitgesproken als 'jaa'. Als op 'я' geen klemtoon valt, dan wordt deze letter ook wel als 'i' uitgesproken.
• Э э / Е е - È of jè. De uitspraak is vergelijkbaar met het Nederlands. Als na een 'e' een zachte klinker komt, dan wordt de letter uitgesproken als ee. Dit komt niet zo vaak voor.
• О о / Ё ё - O of jò. De o wordt als zodanig uitgesproken als de klemtoon er op valt. Op de ë valt altijd de klemtoon. Als op de o geen klemtoon valt, dan wordt de letter uitgesproken als a. Молокó, melk, wordt uitgesproken als malaakóó.
• У у / Ю ю - Oe of joe
• ы / И и - De klank van ы komt niet voor in het Nederlands, een korte i, zoals in 'vis', komt er het dichtste bij. De и wordt uitgesproken als 'ie', tenderend naar 'jie'.

Medeklinkers

Medeklinkers bepalen of een klinker als hard of zacht wordt uitgesproken. En ook medeklinkers kennen een harde en een zachte uitspraak.

• Б б - B. De B kan hard (tenderend naar bh) en zacht (bj) worden uitgesproken.
• В в - V, aan het eind van een woord tenderend naar f. Deze letter kan hard (vh, meer f) en zacht (heel nette v, vj) worden uitgesproken.
• Г г - G, uitgesproken op z'n Duits. In sommige constructies (сегодня, sjevódnja, vandaag) wordt de г als w uitgesproken
• Д д - D De D kan hard (tenderend naar dh) en zacht (dj) worden uitgesproken.
• Ж ж - Zj. Deze letter lijkt zacht, door de 'j', maar is altijd hard. De Z wordt wat dik uitgesproken.
• Й й - J. Net als in het Nederlands. Daar waar in het Nederlands uitgangen bestaan als -ia is dat in het russisch geschreven als ija, dus ийа
• К к - K. De K kan hard (kh) en zacht (kj) worden uitgesproken.
• Л л - L. De L kan hard en zacht worden uitgesproken. Hard klinkt het als een dikke L, die in het Nederlands vaak als lelijk wordt beschouwd. De zachte l wordt dun uitgesproken, als lj.
• М м - M. De M kan hard (M) en zacht (mj) worden uitgesproken.
• Н н - N. De N kan hard (N) en zacht (nj) worden uitgesproken.
• П п - P. De P kan hard (ph) en zacht (pj) worden uitgesproken.
• Р р - R. De R kan hard (R) en zacht (rj) worden uitgesproken.
• С с - S. De Russische S klinkt iets anders dan de Nederlandse. De nederlandse S klinkt meer als sj, de Russische is meer een sissende S, vooraan de tanden. De s kan hard en zacht worden uitgesproken. De zachte s klinkt als een dunne sj.
• Т т - T. De T kan hard (Th) en zacht (Tj) worden uitgesproken.
• Ф ф - F. De F kan hard (Fh, voor in de mond) en zacht (fj) worden uitgesproken.
• Х х - Ch, zoals in ach.
• Ц ц - Ts. Deze letter is altijd hard.
• Ч ч - Tsj. Deze letter is altijd hard, ondanks de 'j'
• Ш ш - Sj. ook deze letter is altijd hard. Deze letter lijkt meer op de Nederlandse S, maar dan wel met j erachter.
• Щ щ - Sjtsj. Deze letter is altijd zacht. Wordt ook wel uitgesproken als een lange ssj.

Verharding- verzachting

Het Russisch kent ook nog een tweetal tekens die zelf niet klinken, maar wel invloed hebben op de letters er omheen. ь - verzachtingsteken. Dit teken maakt de medeklinker ervoor 'zacht', ook als de klinker erna 'hard' is. En als er na dit teken geen letter meer staat, dan wordt het uitgesproken als een heel zwakke 'j'. Пермь wordt dan uitgesproken als Pjérmj, en die 'j' is hoorbaar. zonder dit teken was de uitspraak meer zoals het Nederlands: PjerM. ъ - verhardingsteken. Dit teken komt weinig voor, maar maakt de medeklinker 'hard' voor een zachte klinker. Het legt er de klemtoon. Татъяня wordt uitgesproken als TaTJAna, in plaats van Tátjina zoals het zou klinken als dat verhardingsteken er niet stond.

Woordenboek

Basiswoorden

Gebruikelijke uitdrukkingen OPEN Открыто GESLOTEN Закрыто INGANG ВХОД UITGANG ВЫХОД DUWEN толкать TREKKEN рисовать WC Туалет HEREN, MANNEN Муж DAMES, VROUWEN Жена VERBODEN TOEGANG Нет входа

Goeiedag. (formeel)

Zdrawstwóejtje. (Здравствуйте)

Hallo. (informeel)

Privjét. (Привет)

Hoe gaat het?

Kak delá? (Как дела?)

Goed, dank u.

Grasjó, spacíba (Хорошо, спасибо)

Hoe heet u?

Kak vas zawoét?.... (Как Вас зовут ?)

Ik heet ______.

Mjenjá zawoét... (Меня зовут .....)

Aangenaam kennis te maken.

Otsjenj priátno. (Очень приятно)

Alstublieft.

Pazjálsta. (пожалуйста)

Dank u wel.

Spacíba. (спасибо )

Graag gedaan.

Pazjálsta . (Пожалуйста)

Ja.

Da. (Да )

Nee.

Njet. (Нет )

Excuseer.

Izvinjitje . (Извините )

Het spijt me. (formeel)

Próstite . (Простите)

Het spijt me. (informeel)

Prósti . (Прости)

Tot ziens.

Da zwidánja . (До свидания)

I spreek geen ______.

Ja nje gawarjóe pa ..... . (Я не говорю .... )

Spreekt u Nederlands?

Vy gawarjitje po-gollandski? . (Вы говорите по-голландски?)

Spreekt hier iemand Nederlands?

Kto gawariet po-gollandskij? . (Кто говорит по-голландски?)

Help!

Pamagíetje!/Karaoél! (Помогите! / Караул!)

Goeiemorgen.

Dóbroje oétro. (Доброе утро)

Goeienavond.

Dobryj wjétser. (Добрый вечер)

Welterusten.

Spakójnoj notsj. (Спокойной ночи)

Ik begrijp het niet.

Ja nje panimájoe. (Я не понимаю)

Waar is de WC?

Gdje tóealjet? (Где туалет ?)

Bij problemen

Bij de wat langere woorden is enkel voor de leesbaarheid een streepje toegevoegd. Dit streepje ligt op de grens van twee lettergrepen.

Laat me met rust.

Astávjtje mjenjá v pakóje. (оставьте меня в покое)

Raak me niet aan!

Nje tragájtje menjá! (Не трогайте меня!!)

Ik bel de politie.

Ja pazwanjóe v palítsijóe . (Я позвоню в полицию)

Politie!

Palítsija! (Полиция!)

Stop! Dief!

Ostanóvisj! Vor! (Остановись! Вор!)

Ik heb uw hulp nodig.

Mnjé nóezna vásja pamóstsj . (Мне нужна ваша помощь)

Het is een noodgeval.

Èto srótsjna . (Это срочно)

Ik ben verdwaald.

Ja zabloe-diélsja. (Я заблудился)

Ik ben mijn tas kwijt.

Ja paterjál svajoé sóemkoe. (Я потерял свою сумку)

Ik ben mijn portemonnee kwijt.

Ja paterjál svoj boemázjniek. (Я потерял свой бумажник)

Ik ben ziek.

Ja bóljen . (Я болен)

Ik ben gewond.

Ja ránen. (Я ранен)

Ik heb een dokter nodig.

Mnjе nóezjen vratsj. (Мне нужен врач)

Mag ik uw telefoon gebruiken?

Magóe lie ja vaspalj-zowátjcja vásjiem tjelje-fónom? (Могу ли я воспользоваться вашим телефоном?)

Cijfers

Russische zelfstandige naamwoorden hebben een duaalvorm, die gebruikt wordt bij 2, 3, en 4, naast enkelvoud en meervoud. Enkelvoudige hoeveelheden en alle hoeveelheden die eindigen op 1 (21, 301, enz.) staan in nominatief enkelvoudsvorm: одна минута, двадцать один час. Hoevelheden 2–4 staan in de genitief enkelvoudsvorm: две минуты, три минуты, четыре минуты. Hoeveelheden boven de vier staan dan weer in de genitief meervoudsvorm: пять минут, одиннадцать минут, тринадцать минут, enz.

1

a-DIN один m, ad-NA (одна) v, ad-NO (одно) o (bij tellen kan ook raz (раз) gebruik worden)

2

dva два mn, dvje (две) v

3

tri три

4

tchi-TI-rje четыре

5

pjat’ пять

6

shjesht’ шесть

7

sjem’ семь

8

VO-sim’ восемь

9

DJE-vet’ девять

10

DJE-set’ десять

11

a-DIN-nat-sat’ одиннадцать

12

dvi-NAD-sat’ двенадцать

13

tri-NAD-sat’ тринадцать

14

tchi-TIR-nad-sat’ четырнадцать

15

pit-NAD-sat’ пятнадцать

16

shjist-NAD-sat’ шестнадцать

17

syem-NAD-sat’ семнадцать

18

vo-syem-NAD-sat’ восемнадцать

19

dje-vet-NAD-sat’ девятнадцать

20

DVAT-sat’ двадцать

21

DVAT-sat’ a-DIN (двадцать один)

22

DVAT-sat’ dva (двадцать два)

23

DVAT-sat’ tri (двадцать три)

30

trit-sat’ тридцать

40

SO-rak сорок

50

pji-di-SYAT пятьдесят

60

shyes-di-SYAT шестьдесят

70

SYEM’-di-syet семьдесят

80

VOH-syem-di-syet’ восемьдесят

90

di-vi-NO-sta девяносто

100

sto сто

150

pal-ta-RAS-ta полтораста

200

DVYE-sti двести

300

tri-sta триста

400

tchi-TIR-i-sta четыреста

500

пятьсот(pyet-SOT)

1000

Teui-si-tcha тысяча

2000

dvye Teui-si-tcha (две тысячи)

5000

pjat’ Teui-sitch (пять тысяч)

1,000,000

mil-li-ON (миллион)

1,000,000,000

mil-li-ART (миллиард)

Nummer _____ (trein, bus, enz.)

номер _____ (NO-mer)

half

pa-la-VI-na (половина)

less

MYEN’-she (меньше)

more

BOL’-she (больше)

Tijd

nu

( )

later

( )

voor

( )

ochtend

( )

middag

( )

avond

( )

nacht

( )

Klok

Eén uur 's ochtends

( )

Twee uur 's ochtends

( )

Twaalf uur 's middags

(

Eén uur 's middags

( )

Twee uur 's middags

( )

Twaalf uur 's nachts

( )

Duur

ееn minuut

(Одна минута)

twee/drie/vier minuten

(Две/Три/Четыре Минуты)

vijf minuten

(Пять Минут)

een uur

(Один час)

twee/drie/vier uren

(Две/Три/Четыре Часа)

vijf uren

(Пять Часов)

een dag

(Один день)

een week

(Одна неделя)

een maand

(Один месяц)

een jaar

(Один Год)

vier/vijf en meer jaren

(Четыре Пять Лет)

Dagen

vandaag

(Сегодня)

gisteren

(Вчера)

morgen

(Завтра)

deze week

(Эта неделя; На этой неделе)

vorige week

(Прошлая неделя; На прошлой неделе)

volgende week

(Следующая неделя; На следующей неделе )

maandag

(Понедельник)

dinsdag

(Вторник)

woensdag

(Среда)

donderdag

(Четверг)

vrijdag

(Пятница)

zaterdag

(Суббота)

zondag

(Воскресенье)

Maanden

januari

(Январь)

februari

(Февраль)

maart

(Март)

april

(Апрель)

mei

(Май)

juni

(Июнь )

juli

(Июль )

augustus

(Август )

september

(Сентябрь )

oktober

(Октябрь )

november

(Ноябрь )

december

(Декабрь )

Kleuren

zwart

tsjornyi (черный)

wit

( )

grijs

( )

rood

( )

blauw

( )

geel

( )

groen

( )

oranje

( )

paars

( )

bruin

( )

Vervoer

Trein en bus

Hoeveel kost een kaartje naar _____?

? ( )

Een kaartje naar _____, alstublieft.

. ( )

Waar gaat deze trein/bus naartoe?

? ( )

Waar is de trein/bus naar _____?

? ( )

Stopt deze trein/bus in _____?

? ( )

Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?

? ( )

Wanneer komt de trein/bus aan in _____?

? ( )

Richtingen

Hoe kom ik in _____ ?

? ( )

...het station?

? ( )

...de bushalte?

? ( )

...de luchthaven?

? ( )

...het stadscentrum?

? ( )

...de jeugdherberg?

? ( )

...het _____ hotel?

? ( )

...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?

? ( )

Waar zijn er veel...

( )

...hotels?

? ( )

...restaurants?

? ( )

...cafés?

? ( )

...bezienswaardigheden?

? ( )

Kunt u het op de kaart aanduiden?

? ( )

straat

( )

Links afslaan.

. ( )

Rechts afslaan.

. ( )

links

( )

rechts

( )

rechtdoor

( )

richting de _____

( )

voorbij de _____

( )

voor de _____

( )

Let op de/het _____.

. ( )

kruispunt

( )

noord

( )

zuid

( )

oost

( )

west

( )

bergop

( )

bergaf

( )

Taxi

Taxi!

! ( )

Breng me naar _____, alstublieft.

. ( )

Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?

? ( )

Breng me daarheen, alstublieft.

. ( )

Slapen

Heeft u nog kamers beschikbaar?

? ( )

Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?

? ( )

Beschikt de kamer over...

( )

...lakens?

? ( )

...een WC?

? ( )

...een badkamer?

? ( )

...een telefoon?

? ( )

...een televisie?

? ( )

Mag ik de kamer eerst even zien?

? ( )

Heeft u niets rustiger?

? ( )

...groter?

? ( )

...schoner?

? ( )

...goedkoper?

? ( )

Oké, ik neem het.

. ( )

Ik blijf _____ nacht(en).

. ( )

Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?

? ( )

Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen)

? ( )

...kluisjes? (voor kleding)

? ( )

Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?

? ( )

Hoe laat is het ontbijt/avondeten?

? ( )

Wilt u mijn kamer schoonmaken?

? ( )

Kunt u me wakker maken om _____ uur?

? ( )

Ik wil uitchecken.

. ( )

Geld

Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?

( )

Kan ik met Britse ponden betalen?

( )

Kan ik met euro's betalen?

( )

Kan ik met een credit card betalen?

? ( )

Kunt u geld voor me wisselen?

? ( )

Waar kan ik geld wisselen?

? ( )

Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?

? ( )

Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?

( )

Wat is de wisselkoers?

? ( )

Waar is er een geldautomaat?

? ( )

Eten

Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.

. ( )

Mag ik de menukaart even zien?

. ( )

Mag ik een kijkje nemen in de keuken?

. ( )

Is er een specialiteit van het huis?

? ( )

Is er een streekgerecht?

? ( )

Ik ben vegetariër.

. ( )

Ik eet geen varkensvlees.

. ( )

Ik eet geen rundvlees.

. ( )

Ik eet alleen koosjer.

. ( )

Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?

? ( )

vast menu

( )

à la carte

( )

ontbijt

( )

lunch

( )

afternoontea (maaltijd)

( )

avondeten

( )

Ik wil graag _____.

. ( )

Ik wil graag een gerecht met _____.

( )

kip

( )

rundsvlees

( )

vis

( )

ham

( )

worst

( )

kaas

( )

eieren

( )

salade

( )

(verse) groenten

( )

(vers) fruit

( )

brood

( )

geroosterd brood

( )

noedels

( )

rijst

( )

bonen

( )

Mag ik een glas _____?

? ( )

Mag ik een kopje _____?

? ( )

Mag ik een fles _____?

? ( )

koffie

( )

thee

( )

sap

( )

koolzuurhoudend water

( )

mineraalwater

( )

bier

( )

rode/witte wijn

( )

Mag ik wat _____?

? ( )

zout

( )

zwarte peper

( )

boter

( )

Ober!

! ( )

Ik ben klaar.

. ( )

Het was heerlijk.

. ( )

Kunt u de borden afruimen?

? ( )

De rekening, alstublieft.

. ( )

Uitgaan

Serveert u alcohol?

? ( )

Is er bediening aan tafel?

? ( )

Een biertje/twee biertjes, alstublieft.

. ( )

Een glas rode/witte wijn, alstublieft.

. ( )

Een vaasje, alstublieft

. ( )

Een fles, alstublieft.

. ( )

_____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.

. ( )

whisky

( )

wodka

( )

rum

( )

water

( )

sodawater

( )

tonic

( )

sinaasappelsap

( )

cola

( )

Heeft u bittergarnituur?

? ( )

Nog eentje, alstublieft.

. ( )

Nog een rondje, alstublieft.

. ( ')

Wanneer gaat u dicht?

? ( )

Proost!

! ( )

Winkelen

Heeft u dit in mijn maat?

? ( )

Hoeveel kost dat?

? ( )

Dat is te duur.

. ( )

Wilt u het voor _____verkopen?

? ( )

duur

( )

goedkoop

( )

Dat kan ik mij niet veroorloven.

. ( )

Ik wil het niet.

. ( )

U bedriegt me.

. ( )

Ik ben niet geïnteresseerd.

. ( )

Oké, ik neem het.

. ( )

Mag ik een tasje?

? ( )

Bezorgt u (overzee)?

( )

Ik wil graag...

. ( )

...tandpasta.

. ( )

...een tandenborstel.

. ( )

...tampons.

. ( ')

...zeep.

. ( )

...shampoo.

. ( )

...een pijnstiller.

. ( )

...een middel tegen verkoudheid.

( )

...maagtabletten.

... ( )

...scheermesjes

. ( )

...een paraplu.

. ( )

...zonnebrandcrème.

. ( )

...een ansichtkaart.

. ( )

...postzegels.

. ( )

...batterijen.

. ( )

...schrijfpapier.

. ( )

...een pen.

. ( )

...Nederlandstalige boeken.

. ( )

...Nederlandstalige tijdschriften.

. ( )

...een Nederlandstalige krant.

. ( )

...een Nederlands-Russisch woordenboek.

. ( )

Rijden

Ik wil een auto huren.

. ( )

Kan ik het laten verzekeren?

? ( )

stop

( )

éénrichtingsstraat

( )

voorrang verlenen

( )

parkeerverbod

( )

snelheidslimiet

( )

tankstation

( )

benzine

( )

diesel

( )

Autoriteiten

Ik heb niets verkeerds gedaan.

. ( )

Het was een misverstand.

. ( )

Waar brengt u me naartoe?

? ( )

Ben ik gearresteerd?

? ( )

Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.

( )

Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.

( )

Ik wil met een advocaat spreken.

( )

Kan ik niet gewoon nu een boete betalen?

( )