Bangkok/Rattanakosin: verschil tussen versies

Uit Wikivoyage
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
FredTC (overleg | bijdragen)
De Wikischim (overleg | bijdragen)
k herred.
 
Regel 36: Regel 36:


===Per bus===
===Per bus===
Hoewel niet zo chaotisch als het stadscentrum, toch is het nog steeds geen goed idee om een bus te nemen. Echter, door het tegenvallende openbaar vervoer kan het soms toch noodzakelijk zijn om de bus te nemen. Zonder file is de bus de snelste manier om het stadscentrum te bereiken, en het is sowieso de goedkoopste manier van reizen. De wegen rondom Sanam Luang fungeren als een soort centraal busstation van Rattanakosin. Door de cirkelvorm kan het echter lastig zijn om uit te vinden waar de bus naartoe gaat. Het is dan ook aan te raden om de bus te pakken aan de voorzijde van de pier Tha Chang (vlakbij het Koninklijk Paleis).
Hoewel niet zo chaotisch als het stadscentrum, toch is het nog steeds geen goed idee om een bus te nemen. Echter, door het tegenvallende openbaar vervoer kan het soms toch noodzakelijk zijn om de bus te nemen. Zonder file is de bus de snelste manier om het stadscentrum te bereiken, en het is sowieso de goedkoopste manier van reizen. De wegen rondom Sanam Luang fungeren als een soort centraal busstation van Rattanakosin. Door de cirkelvorm kan het echter lastig zijn om uit te vinden waar de bus naartoe gaat. Het is dan ook aan te raden om de bus te pakken aan de voorzijde van de pier Tha Chang (vlak bij het Koninklijk Paleis).


Bus '''47''' begint bij Tha Tien (bij Wat Pho) en rijdt vervolgens via Tha Chang, Ratchadamnoen Klang Road (voor [[Bangkok/Khao San Road|Khao San Road]]), Lan Luang Road, Chakkaphatdi Phong Road, Bamrung Muang Road om te arriveren bij MBK Center bij [[Bangkok/Siam Square|Siam Square]]. Vervolgens rijdt deze via Phaya Thai Road en Rama IV Road naar het kruispunt van [[Bangkok/Silom|Silom Road]].
Bus '''47''' begint bij Tha Tien (bij Wat Pho) en rijdt vervolgens via Tha Chang, Ratchadamnoen Klang Road (voor [[Bangkok/Khao San Road|Khao San Road]]), Lan Luang Road, Chakkaphatdi Phong Road, Bamrung Muang Road om te arriveren bij MBK Center bij [[Bangkok/Siam Square|Siam Square]]. Vervolgens rijdt deze via Phaya Thai Road en Rama IV Road naar het kruispunt van [[Bangkok/Silom|Silom Road]].
Regel 84: Regel 84:
| phone= | tollfree= | fax=
| phone= | tollfree= | fax=
| hours= | price=
| hours= | price=
| content=Iets minder bekend en bezocht, maar zeer de moeite waard. Vlakbij de eindhalte van de Saen Saep kanaal boot en de Golden Mount, en makkelijk te herkennen vanwege de torens van zwart staal in plaats van glinsterend goud. De tempel zelf is 5 verdiepingen hoog, strak wit gebouw met rijen Boeddha's en een mooi uitzicht als je boven bent. Na een bezoek aan de tempels die hierboven staan beschreven is dit een serene en ontspannende plek. Toegang is gratis. Neem ook een kijkje op de amuletten markt vlakbij.
| content=Iets minder bekend en bezocht, maar zeer de moeite waard. Vlak bij de eindhalte van de Saen Saep kanaal boot en de Golden Mount, en makkelijk te herkennen vanwege de torens van zwart staal in plaats van glinsterend goud. De tempel zelf is 5 verdiepingen hoog, strak wit gebouw met rijen Boeddha's en een mooi uitzicht als je boven bent. Na een bezoek aan de tempels die hierboven staan beschreven is dit een serene en ontspannende plek. Toegang is gratis. Neem ook een kijkje op de amuletten markt vlakbij.
}}
}}
* {{see
* {{see
Regel 126: Regel 126:
Diner cruises op de Chao Phraya zijn een toeristische maar leuke manier om de tempels te bewonderen terwijl je je tegoed doet aan verse vis. Er zijn vele verschillende bedrijven, maar ze vertrekken wel bijna allemaal vanaf de '''River City Pier''', naast pier N3 Si Phaya van de River Express.
Diner cruises op de Chao Phraya zijn een toeristische maar leuke manier om de tempels te bewonderen terwijl je je tegoed doet aan verse vis. Er zijn vele verschillende bedrijven, maar ze vertrekken wel bijna allemaal vanaf de '''River City Pier''', naast pier N3 Si Phaya van de River Express.


* '''Wan Fah''', tel. +66-2222-8679, [http://www.wanfah.com/]. 2-uur durende diner cruise met een vast menu van aan westerlingen aangepast Thais eten, een orkestje met pling-plong muziek, en Thaise dans act. Vertrek: 19:00 uur vanaf River City, B1000 p.p. exclusief drankjes.
* '''Wan Fah''', tel. +66-2222-8679, [http://www.wanfah.com/]. 2-uur durende diner cruise met een vast menu van aan westerlingen aangepast Thais eten, een orkestje met pling-plong-muziek, en Thaise dans act. Vertrek: 19:00 uur vanaf River City, B1000 p.p. exclusief drankjes.


==Uitgaan==
==Uitgaan==

Huidige versie van 24 apr 2020 om 23:18

Bangkok/Rattanakosin

COVID-19 Klik hier om te zien of er nog beperkende maatregel zijn voor het land van bestemming

Rattanakosin (Thai: รัตนโกสินทร์), ook wel Rattanakosin-eiland genoemd, is het historische centrum van Bangkok en de wijk met de belangrijkste bezienswaardigheden, waaronder het Koninklijk Paleis en Wat Pho. Rattanakosin is gesticht in 1782, toen Koning Rama I de Siamese hoofdstad verplaatste van Thonburi naar de overkant van de rivier de Chao Phraya, waarmee een historische periode begon die bekend staat als de Rattanakosin-periode. Met een bezoekje aan Rattanakosin kom je talloze paleizen, boeddhistische tempels, musea, parken en monumenten tegen, waardoor je een betere inzicht krijgt in de Thaise cultuur, geschiedenis en godsdienst.

Info[bewerken]

Geschiedenis[bewerken]

Wat Phra Kaew in het Koninklijk Paleis

Het Koninkrijk Rattanakosin was het vierde Thaise koninkrijk na de koninkrijken van Sukhothai, Ayutthaya en Thonburi. Toen het machtige Koninkrijk Ayutthaya in 1767 door Birmese legers werd binnengevallen en in brand gestoken, begon een korte periode van chaos en bezetting. Het verzet werd geleid door commandant Taksin, een sterke militaire leider die de Birmezen binnen een jaar versloeg en de nieuwe Siamese hoofdstad stichtte in Thonburi. Hij veroverde niet alleen Siam terug, maar nam ook het westen van Cambodja, bijna het gehele Maleisisch schiereiland, Lanna (het huidige noorden van Thailand) en delen van Laos in.

Ondanks deze successen ontstonden er een aantal problemen. In 1779 riep Koning Taksin zichzelf uit tot sotapanna (goddelijk figuur), waarmee hij de machtige boeddhistische monniken tegen zich in het harnas joeg. Siam bevond zich in een staat van economische stilstand met welig tierende corruptie en hongersnood. Veel Chinese groeperingen waren ontevreden met het huidige leiderschap, en Koning Taksin probeerde de orde te herstellen met harde straffen en zuiveringen. Een geliefde generaal onder Koning Taksin was Generaal Phraya Chakri, die de verovering van Cambodja succesvol geleid had. Terwijl hij leiding gaf aan de manschappen in Cambodja vond er in Thonburi een opstand plaats, waardoor Koning Taksin moest aftreden. Hij werd direct geëxecuteerd. Toen Phraya Chakri terugkwam uit Cambodja werd hem de troon aangeboden, om vervolgens gekroond te worden tot Koning Rama I, de eerste Koning van de Chakridynastie en het begin van de Rattanakosin-periode.

Als een van zijn eerste maatregelen besloot hij de hoofdstad naar de andere kant van de rivier te verplaatsen, van Thonburi naar Rattanakosin. Volgens hem had Rattanakosin een betere strategische ligging, zeker nadat hij er een kunstmatig eiland van gemaakt had. Hierdoor werd Rattanakosin in het westen omsloten door de Chao Phraya en in het oosten door talloze kunstmatig gegraven kanalen. De gemeenschap van Chinese kooplieden die in Rattanakosin woonde, werd buiten de stadsmuren verplaatst naar het huidige Yaowarat. Koning Rama I herstelde het maatschappelijke en politieke stelsel van de Ayutthaya-periode, en imiteerde zelfs de ruimtelijke planning en architectuur van die stad — inclusief het Koninklijk Paleis, dat nagebouwd werd aan de hand van bouwplannen die leken op die van het voormalige Koninklijke Paleis van Ayutthaya. Zelfs de bakstenen van de ruïnes van Aytutthaya werden per boot naar Rattanakosin verscheept om gebruikt te worden in de nieuwe hoofdstad.

Oriëntatie[bewerken]

Rattanakosin is in de achttiende eeuw gebouwd aan de hand van een strakke planning, waardoor je redelijk makkelijk je weg kan vinden. De wijk heeft een vergelijkbare indeling als de oude stad Ayutthaya. Net als in Ayutthaya is het open veld Sanam Luang het middelpunt van het gebied. Op het veld vinden belangrijke festivals en ceremonies plaats die in opdracht, aanwezigheid of ter ere van de koninklijke familie worden gehouden. Rondom het veld liggen de belangrijkste attracties van Rattanakosin, met aan de zuidzijde het Koninklijk Paleis. Een deel van de paleisgronden bestaat uit de boeddhistische tempel Wat Phra Kaew, dat gezien wordt als de heiligste tempel van Thailand met de Smaragdgroene Boeddha. Ten zuiden van het Koninklijk Paleis ligt Wat Pho, een tempel die bekend staat om z'n reusachtige liggende boeddhabeeld. Het beste kan je een hele dag uittrekken voor deze wijk. De Chao Phraya stroomt ten westen van de wijk, en je kan de verschillende attracties bezoeken door in- en uit te stappen op de verschillende haltes van de waterbus. De wijk is klein genoeg om te voet door te struinen, maar neem een flesje water mee en houd rekening met de tropische temperaturen.

Khao San Road is een integraal onderdeel van Rattanakosin, maar wordt in deze gids als een aparte wijk behandeld. Khao San Road is een hippiewijk en uitgaansgebied dat in contrast staat met de grandeur van het centrum van Rattanakosin. Een wandeltocht van Khao San Road naar het Koninklijk Paleis duurt zo'n 20 minuten zonder tussenstops.

  • Bangkok Informatiecentrum17/1 Phra Athit Rd (onder de Phra Pin Klao-brug),  +66 2 225-7612(-4). 09:00-19:00 dagelijks. Als je vragen hebt of op zoek bent naar hotels, restaurants of attracties, kan je een bezoekje brengen aan het informatiecentrum. Ze hebben een grote hoeveelheid folders, en je kan er gratis kaarten ophalen van de stad.

Arriveren[bewerken]

Kaart van Rattanakosin

Reizen naar Rattanakosin met de Skytrain of de metro is niet heel voor de hand liggend, omdat deze de wijk (nog) niet aandoen. Je kan het beste een taxi nemen of gebruik maken van de waterbus.

Per boot[bewerken]

De beste manier om in Rattanakosin te komen is door de Chao Phraya Express Boat te nemen. Het is een relatief snelle en gemakkelijke manier van reizen, en ook een stuk leuker dan in de file staan en het inademen van uitlaatgassen. De frisse wind van de rivier zorgt voor een lichte verkoeling in tropische temperaturen.

Als je uit het stadscentrum komt, kan je het beste eerst reizen naar het Skytrainstation Saphan Taksin, en daar overstappen op de waterbus. Een enkele reis van Saphan Taksin naar Tha Chang (bij het Koninklijk Paleis) duurt zo'n 30 minuten en kost 15 baht. Je kan ook uitstappen in Tha Tien (voor Wat Pho), Phra Arthit (voor Khao San Road) en Thewet (voor Dusit). Neem als het even kan de boten met een oranje vlag; boten met een gele vlag zijn sneller, maar slaan een aantal belangrijke piers over.

Vanaf Tha Tien (bij Wat Pho) kan je de rivier oversteken naar Thonburi door de pont te nemen naar Wat Arun. Deze pont vertrekt elke 10 minuten voor 3 baht. Veel studenten van de universiteiten wonen in Thonburi, en er zijn dan ook veel pontjes die heen en weer varen over de rivier. Tha Chang heeft pontjes naar Wat Rakung en Wang Lang (Siriraj), Tha Phra Chan heeft pontjes naar Wang Lang (Siriraj), Thonburi Railway en Phra Pin Klao Bridge, en Thewet heeft een pont naar Wat Kharubodj.

Het oosten van Rattanakosin (grofweg het gebied rondom de Gouden Berg) wordt bediend door de Golden Mount Line van de Saen Saep Express Boat. Als je je in dit gebied begeeft, is deze kanaalboot de snelste manier om naar Siam Square, Sukhumvit en Ramkhamhaeng te reizen. De pier bij de Gouden Berg is Panfa Leelard, waarvan je direct kan reizen naar Pratunam. In Pratunam kan je overstappen op de NIDA Line, die loopt van Pratunam in noordoostelijke richting naar Wat Sriboonreung in Ramkhamhaeng. Een enkele reis van Panfa Leelard naar Pratunam duurt 20 minuten en kost 12 baht. Je reist dan langs de piers Talad Bobae (voor de kledingmarkt), Sapan Charoenpol, Baan Krua Nua (voor Jim Thompson's House), Sapan Hua Chang (voor Siam Square) and Pratunam (voor Pratunam and Ratchaprasong).

Per bus[bewerken]

Hoewel niet zo chaotisch als het stadscentrum, toch is het nog steeds geen goed idee om een bus te nemen. Echter, door het tegenvallende openbaar vervoer kan het soms toch noodzakelijk zijn om de bus te nemen. Zonder file is de bus de snelste manier om het stadscentrum te bereiken, en het is sowieso de goedkoopste manier van reizen. De wegen rondom Sanam Luang fungeren als een soort centraal busstation van Rattanakosin. Door de cirkelvorm kan het echter lastig zijn om uit te vinden waar de bus naartoe gaat. Het is dan ook aan te raden om de bus te pakken aan de voorzijde van de pier Tha Chang (vlak bij het Koninklijk Paleis).

Bus 47 begint bij Tha Tien (bij Wat Pho) en rijdt vervolgens via Tha Chang, Ratchadamnoen Klang Road (voor Khao San Road), Lan Luang Road, Chakkaphatdi Phong Road, Bamrung Muang Road om te arriveren bij MBK Center bij Siam Square. Vervolgens rijdt deze via Phaya Thai Road en Rama IV Road naar het kruispunt van Silom Road.

Een alternatief is airconditioned bus 25, die begint bij Tha Chang en via Charoen Krung Road rijdt naar Hualamphong Station (in tegenovergestelde richting slaat deze bus Charoen Krung Road over en neemt deze in de plaats daarvan Yaowarat Road.) Vervolgens rijdt de bus over Rama IV Road naar het Queen Saovabha Institute Snake Farm en het knooppunt Silom Road. Daar buigt het in noordelijke richting af over Ratchadamri Road naar het knooppunt Ratchaprasong (voor Siam Square), vanwaar deze in oostelijke richting vertrekt langs Phloen Chit Road en Sukhumvit Road.

Rondreizen[bewerken]


Bekijken[bewerken]

Rattanakosin heeft een overdaad aan pracht en praal, maar de top 3 attracties staan heel handig vlak bij elkaar. Bedenk dat je bij alle tempels netjes gekleed moet zijn (knieën en schouders bedekt) en dat er anders een kans bestaat dat je niet wordt toegelaten. Als je een tuk tuk neemt laat je dan niet wijsmaken dat de attracties gesloten zijn voor een Boeddhist Holiday of alleen maar 's middags open zijn. De attracties zijn iedere dag, de hele dag open. Als je de tijd hebt kan het verstandig zijn om de Grand Palace en Wat Pho op twee verschillende dagen te bezoeken daar zowel de omvang als de temperatuur teveel kan zijn voor 1 dag.

Paleizen en tempels[bewerken]

Het Koninklijk Paleis
  • Grand Palace en Wat Phra Kaew. Deze topbezienswaardigheden bevinden zich binnen één muur van zo'n 600x400 meter. De gecombineerde toegangsprijs is 500 baht, hiermee mag je ook naar binnen in de    Vimanmek Mansion, de    Abhisek Dusit Troon Hal (net buiten het terrein) en het    munten museum.
    •    Grand Palace (Groot paleis). 08:00-15:30. Dit is de voormalige residentie van de Koning. Het paleis is gebouwd in een Europese stijl, maar met Thaise daken die soms wat plompverloren er op lijken geplaatst. Slechts een klein gedeelte is geopend voor bezoekers: de ontvangsthal van het paleis (Chakri Maha Prasat) is waarschijnlijk het hoogtepunt. Er is ook een museum met antiek maar voornamelijk gewoon oud wapentuig.
    •    Wat Phra Kaew (Tempel van de smaragdgroene Boeddha). De tempel bevat een klein jade beeldje (66 cm hoog). Het wordt in bewegwijzering Emerald Buddha (Engels voor Smaragden Boeddha, een naam die het beeldje te danken heeft aan zijn kleur, niet aan het materiaal waarvan het is vervaardigd) genoemd. Het is van oude afkomst en wordt vereerd als het symbool van de Thaise staat. De eerste keer dook het beeld op in het noorden van het land, werd toen voor een tijdje naar Laos (Luang Prabang en Vientiane) gebracht en kwam naar Bangkok in 1828. Bezoekers staan in de rij en schuifelen langs de Boeddha om lelies en wierook te offeren. Het tempelcomplex bestaat verder uit een aantal binnenplaatsen, gevuld met chedi torens in het goud en gebroken porselein en met kleinere tempels met weer andere Boeddha's. Ook prachtig is de grote muurschildering van de Ramayana die de buitenmuur van Wat Phra Kaew versiert (onderdeel van het Grand Palace terrein).
  •    Wat Pho (Een blok ten zuiden van het Grand Palace). 08:00-17:00. Dit is de tempel met de grootste Liggende Boeddha van Azië. Het is een adembenemend plaatje. Er is verder nog veel meer te zien op dit grote tempel complex, maar het staat met name bekend om zijn uitstekende massageschool, dus maak gebruik van de gelegenheid: teken in voor ene cursus of neem gewoon een lekkere massage in de school aan de achterkant.
  •    Wat Ratchanaddaram (วัดราชนัดดาราม). Iets minder bekend en bezocht, maar zeer de moeite waard. Vlak bij de eindhalte van de Saen Saep kanaal boot en de Golden Mount, en makkelijk te herkennen vanwege de torens van zwart staal in plaats van glinsterend goud. De tempel zelf is 5 verdiepingen hoog, strak wit gebouw met rijen Boeddha's en een mooi uitzicht als je boven bent. Na een bezoek aan de tempels die hierboven staan beschreven is dit een serene en ontspannende plek. Toegang is gratis. Neem ook een kijkje op de amuletten markt vlakbij.
  •    The Golden Mount. Dit is een herkenbaar en prominent punt in het landschap van Rattanakosin, gelegen op het terrein van Wat Saket. De originele structuur werd aangelegd tijdens de regeerperiode van King Rama III in het begin van de 19de eeuw, maar werd aan het eind van die eeuw uitgebreid om plek te bieden aan alle Boeddhistische relikwieën die de Koning van Thailand had ontvangen van de Britse Onderkoningen in India. Een wenteltrap van 318 treden brengt je van de begane grond naar de toonzaal die met bladgoud bladeren is bedekt. 10 baht.

Overig[bewerken]

  • Nationale Galerie. Th Chao Fa (ten noorden van Sanam Luang), [1]. Relatief klein en overzichtelijk. De permanente collectie is niet echt de moeite waard maar de periodieke tentoonstellingen van moderne kunst zijn vaak zeer interessant. Toegang 30B, open 09:00 tot 16:00 van woensdag tot en met zondag.

Doen[bewerken]

  •    Wat Po Massage2 Sanam Chai Rd (Tha Tien-pier),  +66 2 221-2974. 08:30-18:00 dagelijks. Een prima manier om relaxen te combineren met een beter begrip van de Thaise cultuur is door een Thaise massage te nemen in de Wat Pho-tempel. Een massage wordt in het traditionele Thaise denken als medische handeling gezien waar allerlei kwaaltjes mee te behandelen zouden zijn. De massages worden gegeven in oude kleine gebouwtjes aan de oostkant van de tempelgronden van Wat Pho. Een Thaise massage van twee uur is aan te raden, of probeer een voet-, olie- of gezichtsmassage. 400 baht/uur.

Leren[bewerken]

Deze wijk is gezegend met een tweetal universiteiten. Om hier te kunnen studeren is het wel handig als je goed Thais spreekt.

  • Silpakorn Universiteit, 31 Na Phralan Road (tegenover Wat Phra Kaew en het Grand Palace). Als Thailand's meest gerenommeerde instituut van de kunsten tref je hier vele gebouwen met kunstwerken van de studenten. [2]
  • Thammasat Universiteit, 2 Phrachan Road (naast het Nationale Museum). Het hoofd terrein van de meest prestigieuze universiteit van Thailand. Hier hebben de invloedrijke politici, en de geslaagde zakenmensen gestudeerd. Het is een stuk moderner dan Silpakorn University ernaast en het is de moeite waard om een wandeling over het terrein te maken, zeker op een schooldag. [3]

Kopen[bewerken]

  • River City, 23 Trok Rongnamkhaeng (pier N3 Si Phaya), [4]. Makkelijk bereikbaar vanaf de eigen pier van de River Express boot, vind je hier Bangkok's beste collectie van antiekwinkels — maar dit is (voor het grootste deel) echt antiek en conform geprijsd. Bedenk ook dat voor echt antiek een export vergunning nodig is. De meeste winkels kunnen dit echter, tegen een vergoeding, voor je regelen.
    • Old Maps & Prints. Shop 412, 4F. Een fascinerend verzameling van (he, verrassend) oude kaarten, met nadruk op die van Thailand en zuidoost Azië. Ouder dan 100 jaar is meteen een paar duizend baht.

Eten[bewerken]

Vergeleken met het uitbundige aanbod in de andere wijken is het aanbod hier wat karig. Het is niet eenvoudig een goed restaurant te vinden in de buurt van het Koninklijk Paleis. Er zijn een paar lunchrooms op Na Phra Lan Road, maar ze zijn prijzig en serveren kleine porties. Wel is er een markt bij Chang Pier waar je op plastic stoeltjes kan zitten en simpele rijst- of noedelgerechten kan bestellen voor 50 baht. Het enige goede restaurant hier, Krua Khun Kung, is goed verstopt in een steegje naast de pinautomaten.

Andere delen van Rattanakosin hebben wel een aantal restaurants, vooral in het oostelijke deel waar geluncht wordt door de lokale bevolking. Tanao Road en Trok Nawa hebben een aantal van zulke restaurants. Khao San Road is dichtbij, dus je kan ook daar heengaan om te eten.

Duur[bewerken]

Diner cruises op de Chao Phraya zijn een toeristische maar leuke manier om de tempels te bewonderen terwijl je je tegoed doet aan verse vis. Er zijn vele verschillende bedrijven, maar ze vertrekken wel bijna allemaal vanaf de River City Pier, naast pier N3 Si Phaya van de River Express.

  • Wan Fah, tel. +66-2222-8679, [5]. 2-uur durende diner cruise met een vast menu van aan westerlingen aangepast Thais eten, een orkestje met pling-plong-muziek, en Thaise dans act. Vertrek: 19:00 uur vanaf River City, B1000 p.p. exclusief drankjes.

Uitgaan[bewerken]

  • Ta Chang een minuutje lopen naar links vanaf de VVV onder Pinklao Brug – heerlijke koffie met een mooie uitzicht over de tuin of een lekker drankje.

Overnachten[bewerken]

Budget guesthouses en vergelijkbare opties zijn te vinden rondom Khao San Road, een apart artikel.

Veiligheid[bewerken]

Rondom[bewerken]

  • Tempel van de Dageraad (Wat Arun). Aan de overkant van de rivier, tegenover Wat Pho aan de Thonburi kant. Vanaf Tha Tien kun je met de pont naar deze tempel toe.
Dit is een bruikbaar artikel. Het bevat informatie over hoe er te arriveren, en over de belangrijkste attracties, uitgaansgelegenheden en hotels. Een avontuurlijk persoon zou dit artikel kunnen gebruiken, maar duik erin en breid het uit!

Categorie aanmaken