Taalgids Fries
Uiterlijk
Fries is de taal van Friesland.
Grammatica
[bewerken]Uitspraak
[bewerken]Dit artikel of deze sectie houdt zich niet aan het stijlhandboek of heeft andere bewerkingen nodig. Duik erin, geef het jouw aandacht en verbeter het! Voorgestelde wijzigingen: Deze sectie is belangrijk en mag dus niet leeg blijven of ontbreken. |
Klinkers
[bewerken]Medeklinkers
[bewerken]Woordenboek
[bewerken]Basiswoorden
[bewerken]Dit artikel of deze sectie houdt zich niet aan het stijlhandboek of heeft andere bewerkingen nodig. Duik erin, geef het jouw aandacht en verbeter het!
Voorgestelde wijzigingen: De uitspraak tussen haakjes ontbreekt; het juiste formaat per woord/uitdrukking is: ; Nederlands woord : Woord in andere taal (''Uitspraak woord in andere taal'') |
Gebruikelijke uitdrukkingen
|
- Goedendag. (formeel)
- . ( )
- Hallo. (informeel)
- . ( )
- Hoe gaat het?
- Hoe giet it? ( )
- Goed, dank u.
- Goed, mei jo?. ( )
- Hoe heet u?
- Hoe hjitte jo? ( )
- Ik heet ______.
- Ik hjit ______. ( )
- Aangenaam kennis te maken.
- . ( )
- Alstublieft.
- Asjebleaft. ( )
- Dank u wel.
- Dankewol. ( )
- Graag gedaan.
- Graach dien. ( )
- Ja.
- Ja. ( )
- Nee.
- Nee. ( )
- Excuseer.
- . ( )
- Het spijt me.
- It spyt my. ( )
- Tot ziens.
- Oant sjen. ( )
- I spreek geen ______.
- Ik sprek gjin ______. ( )
- Spreekt u Nederlands?
- ? ( )
- Spreekt hier iemand Nederlands?
- ? ( )
- Help!
- ! ( !)
- Goeiemorgen.
- Goeie moarn ( )
- Goedenavond.
- Goeie jûn ( )
- Welterusten.
- Lekker sliepe. ( )
- Ik begrijp het niet.
- Ik begryp it net ( )
- Waar is de wc?
- wêr is it húske? ( )
Bij problemen
[bewerken]- Laat me met rust.
- Lit my mei rust. ( )
- Raak me niet aan!
- Reitsje my net oan! ( )
- Ik bel de politie.
- . ( )
- Politie!
- ! ( )
- Stop! Dief!
- ! ! ( )
- Ik heb uw hulp nodig.
- . ( )
- Het is een noodgeval.
- . ( )
- Ik ben verdwaald.
- . ( )
- Ik ben mijn tas kwijt.
- Ik bin myn tas kwiet. ( )
- Ik ben mijn portemonnee kwijt.
- . ( )
- Ik ben ziek.
- Ik bin siik. ( )
- Ik ben gewond.
- . ( )
- Ik heb een dokter nodig.
- . ( )
- Mag ik uw telefoon gebruiken?
- Mei ik jo telefoon brûke? ( )
Cijfers
[bewerken]- 1
- ien ('ien' )
- 2
- twa ('twa' )
- 3
- trije ('treije' )
- 4
- fjouwer ('fjouwer' )
- 5
- fiif ('fief' )
- 6
- seis ('seis' )
- 7
- sân ('sahwn' )
- 8
- acht ('acht' )
- 9
- njoggen ('njoggen' )
- 10
- tsien ('tsien' )
- 11
- alve ('alvuh' )
- 12
- tolve ('tolvuh' )
- 13
- trettjin ('trettsjin' )
- 14
- fjirtjin ('fjirtsjin' )
- 15
- fyftjin ('fieftsjin' )
- 16
- sechstjin ( )
- 17
- santjin ('sahwntsjin' )
- 18
- achttjin ('achttsjin' )
- 19
- njoggentjin ('njoggentsjin' )
- 20
- tweintich ('twein-tig' )
- 21
- ienentweintich ('ien-en-tweintig' )
- 22
- twaentweintich ('twaa-en-tweintig' )
- 23
- trijeëntweintich ('trei-je-en-tweintig' )
- 30
- tritich ('trie-tig' )
- 40
- fjirtich ( )
- 50
- fyftich ('fief-tig' )
- 60
- sechstich ( )
- 70
- santich ('sahwntig' )
- 80
- tachtich ('tachtig' )
- 90
- njoggentich ('njoggentig' )
- 100
- hûndert ('hoendurt' )
- 200
- twahûndert ('twaa-hoendurt' )
- 300
- trijehûndert ('trei-je-hoendurt' )
- 1000
- tûzen ('tuuzun' )
- 2000
- twatûzen ('twaa-tuuzun' )
- 1.000.000
- ( )
- 1.000.000.000
- ( )
- 1.000.000.000,000
- ( )
- nummer _____ (trein, bus, enz.)
- ( )
- half
- heal ( )
- minder
- ( )
- meer
- ( )
Tijd
[bewerken]- nu
- no ( )
- later
- letter ( )
- voor
- ( )
- ochtend
- moarn ('mawn' )
- middag
- middei ( )
- avond
- jûn ('joen' )
- nacht
- ( )
Klok
[bewerken]- Eén uur 's ochtends
- ien oere moarns( )
- Twee uur 's ochtends
- twa oere moarns ( )
- Twaalf uur 's middags
- tolve oere middeis (
- Eén uur 's middags
- ien oere middeis ( )
- Twee uur 's middags
- twa oere middeis ( )
- Twaalf uur 's nachts
- tolve oere nachts( )
Duur
[bewerken]- _____ minu(u)te(n)
- ( )
- _____ u(u)r(en)
- ( )
- _____ dag(en)
- ( )
- _____ we(e)k(en)
- ( )
- _____ maand(en)
- ( )
- _____ ja(a)r(en)
- ( )
Dagen
[bewerken]- vandaag
- hjoed (joed)
- gisteren
- juster (juster)
- morgen
- moarn (morn)
- deze week
- dizze wike ('dizze wieke' )
- vorige week
- ( )
- volgende week
- ( )
- maandag
- moandei (mendje)
- dinsdag
- tiisdei (tiesje)
- woensdag
- woansdei (wènsje)
- donderdag
- tongersdei ( Toansje )
- vrijdag
- freed (freed)
- zaterdag
- sneon (sneuhn)
- zondag
- snein (snein)
Maanden
[bewerken]- januari
- jannewwaris ( )
- februari
- febrewaris ( )
- maart
- ( )
- april
- ( )
- mei
- maaie ( )
- juni
- juny ( )
- juli
- july ( )
- augustus
- ( )
- september
- septimber ( )
- oktober
- ( )
- november
- novimber ( )
- december
- desimber ( )
Kleuren
[bewerken]- zwart
- ( )
- wit
- ( )
- grijs
- ( )
- rood
- ( )
- blauw
- ( )
- geel
- ( )
- groen
- ( )
- oranje
- ( )
- paars
- ( )
- bruin
- ( )
Vervoer
[bewerken]Trein en bus
[bewerken]- Hoeveel kost een kaartje naar _____?
- ? ( )
- Een kaartje naar _____, alstublieft.
- . ( )
- Waar gaat deze trein/bus naartoe?
- ? ( )
- Waar is de trein/bus naar _____?
- ? ( )
- Stopt deze trein/bus in _____?
- ? ( )
- Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?
- ? ( )
- Wanneer komt de trein/bus aan in _____?
- ? ( )
Richtingen
[bewerken]- Hoe kom ik in _____ ?
- ? ( )
- ...het station?
- ? ( )
- ...de bushalte?
- ? ( )
- ...de luchthaven?
- ? ( )
- ...het stadscentrum?
- ? ( )
- ...de jeugdherberg?
- ? ( )
- ...het _____ hotel?
- ? ( )
- ...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?
- ? ( )
- Waar zijn er veel...
- ( )
- ...hotels?
- ? ( )
- ...restaurants?
- ? ( )
- ...cafés?
- ? ( )
- ...bezienswaardigheden?
- ? ( )
- Kunt u het op de kaart aanduiden?
- ? ( )
- straat
- stritte ( )
- Links afslaan.
- . ( )
- Rechts afslaan.
- . ( )
- links
- links ( )
- rechts
- rjochts ( )
- rechtdoor
- rucht troch ( )
- richting de _____
- ( )
- voorbij de _____
- ( )
- voor de _____
- ( )
- Let op de/het _____.
- . ( )
- kruispunt
- ( )
- noord
- ( )
- zuid
- ( )
- oost
- ( )
- west
- ( )
- bergop
- ( )
- bergaf
- ( )
Taxi
[bewerken]- Taxi!
- ! ( )
- Breng me naar _____, alstublieft.
- . ( )
- Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?
- ? ( )
- Breng me daarheen, alstublieft.
- . ( )
Slapen
[bewerken]- Heeft u nog kamers beschikbaar?
- ? ( )
- Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?
- ? ( )
- Beschikt de kamer over...
- ( )
- ...lakens?
- ? ( )
- ...een WC?
- ? ( )
- ...een badkamer?
- ? ( )
- ...een telefoon?
- ? ( )
- ...een televisie?
- ? ( )
- Mag ik de kamer eerst even zien?
- ? ( )
- Heeft u niets rustiger?
- ? ( )
- ...groter?
- ? ( )
- ...schoner?
- ? ( )
- ...goedkoper?
- ? ( )
- Oké, ik neem het.
- . ( )
- Ik blijf _____ nacht(en).
- . ( )
- Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?
- ? ( )
- Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen)
- ? ( )
- ...kluisjes? (voor kleding)
- ? ( )
- Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?
- ? ( )
- Hoe laat is het ontbijt/avondeten?
- ? ( )
- Wilt u mijn kamer schoonmaken?
- ? ( )
- Kunt u me wakker maken om _____ uur?
- ? ( )
- Ik wil uitchecken.
- . ( )
Geld
[bewerken]- Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?
- ( )
- Kan ik met Britse ponden betalen?
- ( )
- Kan ik met euro's betalen?
- ( )
- Kan ik met een credit card betalen?
- ? ( )
- Kunt u geld voor me wisselen?
- ? ( )
- Waar kan ik geld wisselen?
- ? ( )
- Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?
- ? ( )
- Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?
- ( )
- Wat is de wisselkoers?
- ? ( )
- Waar is er een geldautomaat?
- ? ( )
Eten
[bewerken]- Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.
- . ( )
- Mag ik de menukaart even zien?
- . ( )
- Mag ik een kijkje nemen in de keuken?
- . ( )
- Is er een specialiteit van het huis?
- ? ( )
- Is er een streekgerecht?
- ? ( )
- Ik ben vegetariër.
- . ( )
- Ik eet geen varkensvlees.
- . ( )
- Ik eet geen rundvlees.
- . ( )
- Ik eet alleen koosjer.
- . ( )
- Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?
- ? ( )
- vast menu
- ( )
- à la carte
- ( )
- ontbijt
- ( )
- lunch
- ( )
- afternoontea (maaltijd)
- ( )
- avondeten
- ( )
- Ik wil graag _____.
- . ( )
- Ik wil graag een gerecht met _____.
- ( )
- kip
- ( )
- rundsvlees
- ( )
- vis
- ( )
- ham
- ( )
- worst
- ( )
- kaas
- tsiis ( tjies)
- eieren
- ( )
- salade
- ( )
- (verse) groenten
- ( )
- (vers) fruit
- ( )
- brood
- ( )
- geroosterd brood
- ( )
- noedels
- ( )
- rijst
- ( )
- bonen
- ( )
- Mag ik een glas _____?
- ? ( )
- Mag ik een kopje _____?
- ? ( )
- Mag ik een fles _____?
- ? ( )
- koffie
- ( )
- thee
- ( )
- sap
- ( )
- koolzuurhoudend water
- ( )
- mineraalwater
- ( )
- bier
- ( )
- rode/witte wijn
- ( )
- Mag ik wat _____?
- ? ( )
- zout
- ( )
- zwarte peper
- ( )
- boter
- ( )
- Ober!
- ! ( )
- Ik ben klaar.
- . ( )
- Het was heerlijk.
- . ( )
- Kunt u de borden afruimen?
- ? ( )
- De rekening, alstublieft.
- . ( )
Uitgaan
[bewerken]- Serveert u alcohol?
- ? ( )
- Is er bediening aan tafel?
- ? ( )
- Een biertje/twee biertjes, alstublieft.
- . ( )
- Een glas rode/witte wijn, alstublieft.
- . ( )
- Een vaasje, alstublieft
- . ( )
- Een fles, alstublieft.
- . ( )
- _____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.
- . ( )
- whisky
- ( )
- wodka
- ( )
- rum
- ( )
- water
- ( )
- sodawater
- ( )
- tonic
- ( )
- sinaasappelsap
- ( )
- cola
- ( )
- Heeft u versnaperingen/snacks/hapjes?
- ? ( )
- Nog eentje, alstublieft.
- . ( )
- Nog een rondje, alstublieft.
- . ( )
- Wanneer gaat u dicht?
- ? ( )
- Proost!
- ! ( )
Winkelen
[bewerken]- Heeft u dit in mijn maat?
- ? ( )
- Hoeveel kost dat?
- ? ( )
- Dat is te duur.
- . ( )
- Wilt u het voor _____verkopen?
- ? ( )
- duur
- ( )
- goedkoop
- ( )
- Dat kan ik mij niet veroorloven.
- . ( )
- Ik wil het niet.
- . ( )
- U bedriegt me.
- . ( )
- Ik ben niet geïnteresseerd.
- . ( )
- Oké, ik neem het.
- . ( )
- Mag ik een tasje?
- ? ( )
- Bezorgt u (overzee)?
- ( )
- Ik wil graag...
- . ( )
- ...tandpasta.
- . ( )
- ...een tandenborstel.
- . ( )
- ...tampons.
- . ( )
- ...zeep.
- . ( )
- ...shampoo.
- . ( )
- ...een pijnstiller.
- . ( )
- ...een middel tegen verkoudheid.
- ( )
- ...maagtabletten.
- ... ( )
- ...scheermesjes
- . ( )
- ...een paraplu.
- . ( )
- ...zonnebrandcrème.
- . ( )
- ...een ansichtkaart.
- . ( )
- ...postzegels.
- . ( )
- ...batterijen.
- . ( )
- ...schrijfpapier.
- . ( )
- ...een pen.
- . ( )
- ...Nederlandstalige boeken.
- . ( )
- ...Nederlandstalige tijdschriften.
- . ( )
- ...een Nederlandstalige krant.
- . ( )
- ...een Nederlands-______ woordenboek.
- . ( )
Rijden
[bewerken]- Ik wil een auto huren.
- . ( )
- Kan ik het laten verzekeren?
- ? ( )
- stop
- ( )
- éénrichtingsstraat
- ( )
- voorrang verlenen
- ( )
- parkeerverbod
- ( )
- snelheidslimiet
- ( )
- tankstation
- ( )
- benzine
- ( )
- diesel
- ( )
Autoriteiten
[bewerken]- Ik heb niets verkeerds gedaan.
- . ( )
- Het was een misverstand.
- . ( )
- Waar brengt u me naartoe?
- ? ( )
- Ben ik gearresteerd?
- ? ( )
- Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.
- ( )
- Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.
- ( )
- Ik wil met een advocaat spreken.
- ( )
- Kan ik nu niet gewoon een boete betalen?
- ( )