Taalgids Noors

Het Noors heeft twee officiële standaardtalen: het Bokmål en het Nynorsk. Het Bokmål (het woord bokmål bestaat uit de delen bok (boek) en mål taal); boekentaal dus) is het oudst en het meest gebruikt, zij het toch meer in oostelijk dan in westelijk Noorwegen. Het Nynorsk (Nieuw-Noors) wordt met name in westelijk Noorwegen gebruikt en is gevormd op basis van vooral westelijke plattelandsdialecten.

Grammatica

Zelfstandige naamwoorden

Het Noors heeft net als het Duits en Nederlands vrouwelijke, mannelijke en onzijdige woorden. Het grote verschil met Nederlands en Duits is dat het bepaalde lidwoord (de/het) niet als een apart woord voor het woord komt, maar erachter als een soort uitgang. Het onbepaald lidwoord werkt net als in het Nederlands, maar dan zijn er andere vormen voor de verschillende geslachten.

Werkwoorden

Noorse werkwoorden zijn zeer eenvoudig, omdat er slechts een vervoeging is voor alle personen. De tegenwoordige tijd van een werkwoord wordt gemaakt door een -r achter het hele werkwoord te zetten.

vb. å ha (hebben)

jeg har : ik heb

du har : jij hebt

hun har : zij heeft

han har : hij heeft

vi har : wij hebben

dere har : jullie hebben

de har : zij hebben

Naast de (voor ons gebruikelijke) 26 letters telt het alfabet nog 3 "extra" letters:

æ , ø en å

Deze "extra" letters kan je als volgt bekomen:

æ = alt+0230 Æ = alt+0198 | æ = alt+145 Æ = alt+146 | æ = ctrl+alt+z Æ = shift+ctrl+alt+z

ø = alt+0248 Ø = alt+0216 | Ø = alt+157 | ø = ctrl+alt+l Ø = shift+ctrl+alt+l

å = alt+0229 Å = alt+0197 | å = alt+134 Å = alt+143 | å = ctrl+alt+w Å = shift+ctrl+alt+w

Uitspraak

Klinkers

Medeklinkers

Woordenboek

Basiswoorden

Gebruikelijke uitdrukkingen

OPEN: åpent
GESLOTEN: stengt
INGANG: inngang
UITGANG: utgang
DUWEN
TREKKEN
WC: toalett
HEREN, MANNEN: herrer
DAMES, VROUWEN: damer
VERBODEN: forbudt

Goeiedag. (formeel): God dag. ( )
Hallo. (informeel): Hei hei. ( )
Hoe gaat het?: Hvordan går det?. (voord-ahn gawr deh?)
Goed, dank u.: Vel, takk. ( )
Hoe heet u?: Hva heter du? ( )
Ik heet ______.: Jeg heter ______. (yei he:h-t'r _____.)
Aangenaam kennis te maken.: hyggelig å møte deg. ( )
Alstublieft.: Vennligst. ( )
Dank u wel.: Takk. ( )
Graag gedaan.: Du er velkommen. ( )
Ja.: Ja. ( )
Nee.: Nei. ( )
Excuseer.: Unnskyld. ( )
Het spijt me.: Beklager. ( )
Tot ziens.: Ha det. ( )
I spreek geen ______.: Jeg snakker ikke _____. ( )
Spreekt u Nederlands?: Snakker du Nederlandsk?. ( )
Spreekt hier iemand Nederlands?: Er det noen som snakker Nederlandsk?. ( )
Help!: Hjelp! ( !)
Goeiemorgen.: God morgen. ( )
Goeienavond.: God kveld. ( )
Welterusten.: Sov godt. ( )
Ik begrijp het niet.: Jeg forstår det ikke. ( )
Waar is de WC?: Hvor er toalettet? ( ?)

Bij problemen

Laat me met rust.: . ( )
Raak me niet aan!: ! ( !)
Ik bel de politie.: . ( )
Politie!: ! ( )
Stop! Dief!: ! ! ( )
Ik heb uw hulp nodig.: . ( )
Het is een noodgeval.: . ( )
Ik ben verdwaald.: . ( )
Ik ben mijn tas kwijt.: . ( )
Ik ben mijn portemonnee kwijt.: . ( )
Ik ben ziek.: . ( )
Ik ben gewond.: . ( )
Ik heb een dokter nodig.: . ( )
Mag ik uw telefoon gebruiken?: ? ( )

Cijfers

1: en ( )
2: to ( )
3: tre ( )
4: fire ( )
5: fem ( )
6: seks ( )
7: syv ( )
8: åtte ( )
9: ni ( )
10: ti ( )
11: elve ( )
12: tolv ( )
13: tretten ( )
14: fjorten ( )
15: femten ( )
16: seksten ( )
17: sytten ( )
18: atten ( )
19: nitten ( )
20: tjue ( )
21: tjueen ( )
22: tjueto ( )
23: tjuetre ( )
30: tretti ( )
40: førti ( )
50: femti ( )
60: seksti ( )
70: sytti ( )
80: åtti ( )
90: nitti ( )
100: hundre ( )
200: to hundre ( )
300: tre hundre ( )
1.000: tusen ( )
2.000: to tusen ( )
1.000.000: millioner ( )
1.000.000.000: milliarder ( )
1.000.000.000,000: ( )
nummer _____ (trein, bus, enz.): nummer( )
half: halv ( )
minder: mindre ( )
meer: mer ( )

Tijd

nu: nå ( )
later: senere ( )
voor: før ( )
ochtend: morgen ( )
middag: middag ( )
avond: kveld ( )
nacht: natt ( )

Klok

Eén uur 's ochtends: en i morgen ( )
Twee uur 's ochtends: to i morgen ( )
Twaalf uur 's middags: middag (
Eén uur 's middags: ( )
Twee uur 's middags: ( )
Twaalf uur 's nachts: ( )

Duur

_____ minu(u)te(n): minutter ( )
_____ u(u)r(en): timer ( )
_____ dag(en): dager ( )
_____ we(e)k(en): uker ( )
_____ maand(en): monader ( )
_____ ja(a)r(en): år ( )

Dagen

vandaag: i dag ( )
gisteren: i går ( )
morgen: i morgen ( )
deze week: denne uken ( )
vorige week: forrige uken ( )
volgende week: neste uken ( )
maandag: mandag ( )
dinsdag: tirsdag ( )
woensdag: onsdag ( )
donderdag: torsdag ( )
vrijdag: fredag ( )
zaterdag: lørdag ( )
zondag: søndag ( )

Maanden

januari: januar ( )
februari: februar ( )
maart: mars ( )
april: april ( )
mei: mai ( )
juni: juni ( )
juli: juli ( )
augustus: august ( )
september: september ( )
oktober: oktober ( )
november: november ( )
december: desember ( )

Kleuren

zwart: ( )
wit: ( )
grijs: ( )
rood: ( )
blauw: ( )
geel: ( )
groen: ( )
oranje: ( )
paars: ( )
bruin: ( )

Vervoer

Trein en bus

Hoeveel kost een kaartje naar _____?: ? ( )
Een kaartje naar _____, alstublieft.: . ( )
Waar gaat deze trein/bus naartoe?: ? ( )
Waar is de trein/bus naar _____?: ? ( )
Stopt deze trein/bus in _____?: ? ( )
Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?: ? ( )
Wanneer komt de trein/bus aan in _____?: ? ( )

Richtingen

Hoe kom ik in _____ ?: ? ( )
...het station?: ? ( )
...de bushalte?: ? ( )
...de luchthaven?: ? ( )
...het stadscentrum?: ? ( )
...de jeugdherberg?: ? ( )
...het _____ hotel?: ? ( )
...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?: ? ( )
Waar zijn er veel...: ( )
...hotels?: ? ( )
...restaurants?: ? ( )
...cafés?: ? ( )
...bezienswaardigheden?: ? ( )
Kunt u het op de kaart aanduiden?: ? ( )
straat: ( )
Links afslaan.: . ( )
Rechts afslaan.: . ( )
links: ( )
rechts: ( )
rechtdoor: ( )
richting de _____: ( )
voorbij de _____: ( )
voor de _____: ( )
Let op de/het _____.: . ( )
kruispunt: ( )
noord: ( )
zuid: ( )
oost: ( )
west: ( )
bergop: ( )
bergaf: ( )

Taxi

Taxi!: ! ( )
Breng me naar _____, alstublieft.: . ( )
Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?: ? ( )
Breng me daarheen, alstublieft.: . ( )

Slapen

Heeft u nog kamers beschikbaar?: ? ( )
Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?: ? ( )
Beschikt de kamer over...: ( )
...lakens?: ? ( )
...een WC?: ? ( )
...een badkamer?: ? ( )
...een telefoon?: ? ( )
...een televisie?: ? ( )
Mag ik de kamer eerst even zien?: ? ( )
Heeft u niets rustiger?: ? ( )
...groter?: ? ( )
...schoner?: ? ( )
...goedkoper?: ? ( )
Oké, ik neem het.: . ( )
Ik blijf _____ nacht(en).: . ( )
Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?: ? ( )
Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen): ? ( )
...kluisjes? (voor kleding): ? ( )
Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?: ? ( )
Hoe laat is het ontbijt/avondeten?: ? ( )
Wilt u mijn kamer schoonmaken?: ? ( )
Kunt u me wakker maken om _____ uur?: ? ( )
Ik wil uitchecken.: . ( )

Geld

Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?: ( )
Kan ik met Britse ponden betalen?: ( )
Kan ik met euro's betalen?: ( )
Kan ik met een credit card betalen?: ? ( )
Kunt u geld voor me wisselen?: ? ( )
Waar kan ik geld wisselen?: ? ( )
Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?: ? ( )
Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?: ( )
Wat is de wisselkoers?: ? ( )
Waar is er een geldautomaat?: ? ( )

Eten

Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.: . ( )
Mag ik de menukaart even zien?: . ( )
Mag ik een kijkje nemen in de keuken?: . ( )
Is er een specialiteit van het huis?: ? ( )
Is er een streekgerecht?: ? ( )
Ik ben vegetariër.: . ( )
Ik eet geen varkensvlees.: . ( )
Ik eet geen rundvlees.: . ( )
Ik eet alleen koosjer.: . ( )
Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?: ? ( )
vast menu: ( )
à la carte: ( )
ontbijt: frokost ( )
lunch: lunsj ( )
afternoontea (maaltijd): ( )
avondeten: middag ( )
Ik wil graag _____.: . ( )
Ik wil graag een gerecht met _____.: ( )
kip: ( )
rundsvlees: ( )
vis: ( )
ham: ( )
worst: ( )
kaas: ( )
eieren: ( )
salade: ( )
(verse) groenten: ( )
(vers) fruit: ( )
brood: brød ( )
geroosterd brood: ( )
noedels: ( )
rijst: ris ( )
bonen: ( )
Mag ik een glas _____?: ? ( )
Mag ik een kopje _____?: ? ( )
Mag ik een fles _____?: ? ( )
koffie: ( )
thee: ( )
sap: ( )
koolzuurhoudend water: ( )
mineraalwater: vann ( )
bier: ( )
rode/witte wijn: ( )
Mag ik wat _____?: ? ( )
zout: ( )
zwarte peper: ( )
boter: ( )
Ober!: ! ( )
Ik ben klaar.: . ( )
Het was heerlijk.: . ( )
Kunt u de borden afruimen?: ? ( )
De rekening, alstublieft.: . ( )

Uitgaan

Serveert u alcohol?: ? ( )
Is er bediening aan tafel?: ? ( )
Een biertje/twee biertjes, alstublieft.: . ( )
Een glas rode/witte wijn, alstublieft.: . ( )
Een vaasje, alstublieft: . ( )
Een fles, alstublieft.: . ( )
_____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.: . ( )
whisky: ( )
wodka: ( )
rum: ( )
water: ( )
sodawater: ( )
tonic: ( )
sinaasappelsap: ( )
cola: ( )
Heeft u bittergarnituur?: ? ( )
Nog eentje, alstublieft.: . ( )
Nog een rondje, alstublieft.: . ( )
Wanneer gaat u dicht?: ? ( )
Proost!: ! ( )

Winkelen

Heeft u dit in mijn maat?: ? ( )
Hoeveel kost dat?: ? ( )
Dat is te duur.: . ( )
Wilt u het voor _____verkopen?: ? ( )
duur: ( )
goedkoop: ( )
Dat kan ik mij niet veroorloven.: . ( )
Ik wil het niet.: . ( )
U bedriegt me.: . ( )
Ik ben niet geïnteresseerd.: . ( )
Oké, ik neem het.: . ( )
Mag ik een tasje?: ? ( )
Bezorgt u (overzee)?: ( )
Ik wil graag...: . ( )
...tandpasta.: . ( )
...een tandenborstel.: . ( )
...tampons.: . ( )
...zeep.: . ( )
...shampoo.: . ( )
...een pijnstiller.: . ( )
...een middel tegen verkoudheid.: ( )
...maagtabletten.: ... ( )
...scheermesjes: . ( )
...een paraplu.: . ( )
...zonnebrandcrème.: . ( )
...een ansichtkaart.: . ( )
...postzegels.: . ( )
...batterijen.: . ( )
...schrijfpapier.: . ( )
...een pen.: . ( )
...Nederlandstalige boeken.: . ( )
...Nederlandstalige tijdschriften.: . ( )
...een Nederlandstalige krant.: . ( )
...een Nederlands-Noors woordenboek.: . ( )

Rijden

Ik wil een auto huren.: . ( )
Kan ik het laten verzekeren?: ? ( )
stop: ( )
éénrichtingsstraat: ( )
voorrang verlenen: ( )
parkeerverbod: ( )
snelheidslimiet: ( )
tankstation: ( )
benzine: ( )
diesel: ( )

Autoriteiten

Ik heb niets verkeerds gedaan.: . ( )
Het was een misverstand.: . ( )
Waar brengt u me naartoe?: ? ( )
Ben ik gearresteerd?: ? ( )
Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.: ( )
Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.: ( )
Ik wil met een advocaat spreken.: ( )
Kan ik niet gewoon nu een boete betalen?: ( )

Dit artikel is nog geheel in opbouw. Het bevat een sjabloon, maar nog niet genoeg informatie om bruikbaar te zijn voor een reiziger. Duik erin en breid het uit!