Transdanubië
Transdanubië (Hongaars: Dunántúl) ligt in westen van Hongarije ten westen van de Donau. Het is een redelijk welvarend deel van Hongarije.
Regio's
[bewerken]Transdanubië kent toeristisch gezien vier regio's: Midden-Transdanubië, West-Transdanubië en Zuid-Transdanubië en in het midden daarvan het Balatonmeer (dat ligt op de grenzen van de vorige drie regio's). Zuid-Transdanubië werd ook wel "Schwäbische Türkei" genoemd, gezien het grote aandeel etnische Duitsers, die sinds het begin van de 18de eeuw na de bezetting door de Turken er zijn gaan wonen. Velen hebben hun oorspronkelijke dialect bewaard.
| Geografische indeling van Transdanubië | |||
|---|---|---|---|
| landsdeel | streek | provincie of comitaat |
stad district dorpengroep |
| Transdanubië (Dunántúl) |
Midden-Transdanubië (Közép-Dunántúl) |
Komárom-Esztergom | Esztergom Tatabánya |
| Veszprém (provincie) | Veszprém (stad) | ||
| Fejér | Székesfehérvár Dunaújváros | ||
| West-Transdanubië (Nyugat-Dunántúl) |
Győr-Moson-Sopron | Győr, Pannonhalma | |
| Vas | Kőszeg, Szombathely | ||
| Zala | Zalaegerszeg, Keszthely | ||
| Balatonmeer (Balaton) |
W-zijde: Zala | Keszthely | |
| N-zijde: Veszprém (provincie) | Badacsony | ||
| O-zijde: Fejér | |||
| Z-zijde: Somogy | Siófok | ||
| Zuid-Transdanubië (Dél-Dunántúl) |
Somogy | Siófok | |
| Barcs (plaats) | |||
| Baranya | Pécs | ||
| Pécsvárad | |||
| Mecseknádasd | |||
| Tolna (provincie) | Bonyhád | ||
| Tolna (stad) | |||
| Szekszárd | |||
Steden
[bewerken]Enkele steden, die een bezoek van één of enkele dagen de moeite waard zijn of de moeite waard om voor om te rijden, zijn:
- in Midden-Transdanubië:
- in West-Transdanubië:
- Győr (Raab) - binnenstad
- aan het Balatonmeer (zie aldaar):
- in Zuid-Transdanubië:
- Pécs (Fünfkirchen) - binnenstad, museumstraat, kathedraal, Zsolnay-kwartier (Zsolnaynegyed op het terrein van de grotendeels voormalige porseleinfabriek), het Mecsek-gebergte
Andere bestemmingen
[bewerken]- Pannonhalma - abdij van de Orde der Benedictijnen niet ver van Győr.
- Szekszárd - een klein oud stadje, met Keltische roots.
- Szentendre - fraai kunstenaarsstadje, met vlakbij het openluchtmuseum "Skanzen" (szabadtéri Néprajzi Múzeum Skanzen)
- De heuvel- en gebergtegebieden, zoals het Mecsek
- Zie ook: het Balatonmeer, dat toeristisch het best ontwikkelde gebied is: de noordzijde is heuvelachtig (met wijnbouw, fraai landschap) en de zuidzijde is vlakker, met drukker badplaatsen. Om het meer liggen fietspaden.
Info
[bewerken]Voor weerberichten, zie:
Arriveren
[bewerken]- Per vliegtuig op Liszt Ferenc-vliegveld, en dan verder met de trein (IC) of met een shuttle-taxi of bus.
- Met de auto:
- over Wenen en Nickelsdorf/Hegyeshalom via de M1, of zuidelijker door Oostenrijk bij een andere grensovergang, of een route over Slovenië.
- over Tsjechië via Bratislava en dan de Donau oversteken.
Rondreizen
[bewerken]De afstanden binnen het Transdanubië zijn in noord-zuid richting het grootst, maar de autosnelwegen zijn zeer goed. Er moet tol worden betaald door middel van een elektronisch vignet: matrica (voor verschillende periodes, verkrijgbaar bij benzinestations).
Autosnelwegen
- M0: rondweg om Boedapest
- M1: tussen de Oostenrijks-Hongaarse grens en Boedapest
- M6: vanaf Boedapest naar het zuiden richting Mohács, aftakking naar Pécs als de M60
- M7: tussen Boedapest, het Balaton-meer en Kroatië.
- M9: ter hoogte van Szekszárd over de Donau naar het oosten.
Taal
[bewerken]De jongere generatie Hongaren heeft vaak wel Engels geleerd als buitenlandse taal, maar de oudere generatie Duits, vooral in de vanouds drukker bezochte toeristische gebieden als om het Balatonmeer, ten zuiden daarvan en in Boedapest. Verschillende minderheden met hun eigen moedertaal (zoals Duits, Kroatisch, Servisch) zijn op veel plaatsen te vinden. Op de plaatsnaamborden staat de plaatsnaam soms in de tweede of derde taal aangegeven.
Bekijken
[bewerken]De hierboven genoemde steden met hun musea, de poesta's, maar ook de vele dorpsfeesten zijn de moeite van het bezoeken waard.
Doen
[bewerken]Eten
[bewerken]- Restaurant (Étterem)
Hongarije heeft een kenmerkende traditionele keuken, met een voorkeur voor sterke smaken (paprika, knoflook, uien). Traditionele maaltijden zijn vaak voedzaam, maar ook de moderne, caloriearme en wat minder zoute trends worden aangetroffen in de wat betere restaurants. Buiten Boedapest zijn de prijzen voor een volledige maaltijd nog steeds laag (€6,00-10,00 á la carte, het dagmenu om 12 uur soms voor €3,00). De laatste jaren komen meer "culinaire" restaurants op met (ook internationale) gerechten voor fijnproevers. Deze zijn iets duurder.
- Falatozó, Bisztró
Bij de eenvoudigste drink- en eetgelegenheden zijn meestal espresso en de snelle, eenvoudige hapjes verkrijgbaar zoals lángos, lepény, vis, worstsoorten (hurka, kolbász. Dergelijke staan ook vaak op markten (zie hieronder).
- Café (Presszó)
Kávé is vaak de sterke espresso, maar als je als buitenlander wordt herkend, wordt vaak koffie in Duitse stijl aangeboden (minder sterk en grotere hoeveelheid: hosszú kávé, of met veel melk: tejes kávé). Cappuccino wordt tegenwoordig vrijwel altijd met de machine gemaakt met geschuimde melk, maar soms met slagroom, of uit een zakje. In cafés is verder vaak een keuze aan bier en wijnsoorten verkrijgbaar (hiervan kan men gebruik maken als men te voet is of, anderszins vervoer heeft geregeld, gezien de 0-tolerantie bij alcoholgebruik).
- Markt (Piac)
Op markten worden traditionele hapjes verkocht, zoals lángos, lepény, worstsoorten (hurka, kolbász), en boterham met vet, uienringen en paprikapoeder. Ook lokale producten en specialiteiten worden aangeboden, zoals mangalica (een specifiek Hongaars, wat langzamer groeiend ras varkens met vacht), gepofte tamme kastanjes (gesztenye). Sommige markten of festvals zijn specifiek gewijd aan bepaalde producten, zoals wijnfestivals (borfesztivál), "Stifolder"-festivál (worst meestal met paprika), "Salzgipgel"-festivál (kifli, croissant-achtige broodjes) en gerechten en hapjes met daslook (medvehagyma-festivál).
- Konditorij (Cukrászda) en gebak (sütemény)
Veel Hongaren maken hun eigen gebak, maar ook in de konditorijen (cukrászda) zijn veel traditionele bakproducten (sütemény) te koop. Meestal wordt het gebak wat minder zoet gemaakt dan in Nederland, dat geldt ook voor de ongezoete slagroom. Traditioneel gebak is "Strudel" (rétes), palacsinta (± flensjes), dobos torta, krémes, képviselő fánk, somlói galuska, maar ook hartig of zelfs zout: kifli (= Gipfel), hortóbágyi palacsinta.
- Wijn (bor)
In dit deel van Hongarije wordt veel wijn geproduceerd: fehér bor (witte wijn), rosé bor, vörös bor (rode wijn), en zelden siller (Schiller, donkerder dan rosé, lichter dan rood). Daarvoor worden kenmerkende druivenrassen gebruikt, zoals kékfrankos (= Blaufränkisch), kadarka, zöldveltelini (= grüner Velliner), juhfark, Cserszegi fűszeres, irsai olivér, waarvan enkele ook voorkomen in het aangrenzende Oostenrijkse wijnbouwgebied. Ook worden de internationaal meer bekende druivenrassen gebruikt als Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Shiraz, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Pinot Blanc. Wijnen worden vaak van één druivenras gemaakt die dan met naam en toenaam vermeld wordt op het etiket. "Cuvee" bestaat uit een naar de voorkeur van de wijnmaker samengestelde compositie van verschillende wijnen. Szekszárdi bikavér (Stierenbloed uit Szekszárd) is een traditionele wijn die uit meerdere druivenrassen is samengesteld. Bij gemengde wijn (vegyes bor) worden de druiven van verschillende, vaak niet nader gespecificeerde rassen al bij de oogst samengevoegd.
- Sterke drank (szeszes ital)
De pálinka is een hoog alcoholische drank (omstreeks 50%, soms hoger, in de handel vaak lager), die in heel Hongarije op veel plaatsen gestookt wordt uit zelf geoogste vruchten, zoals uit pruimen (szilvapálinka), abrikoos en perzik (barackpálinka), peer (vilmoskörte), maar soms ook uit druiven. De beste kwaliteit pálinka wordt (volgens de Hongaren) gemaakt door particulieren (prijs omstreeks 5 - 7 € per halve liter), en door enkele gespecialiseerde stokerijen (vaak toch behoorlijk duurder). De in de supermarkt verkrijgbare pálinka heeft gewoonlijk een lager alcoholgehalte. In Roemenië wordt "Palinca" gemaakt op vrijwel dezelfde wijze.
Gestookte wijn is geen pálinka en heet borpárlat.
Na het gisten en het persen van de most bij de productie van wijn wordt uit druivenschillen soms törköly (vgl. grappa) gestookt.
Uitgaan
[bewerken]Veiligheid
[bewerken]Rondom
[bewerken]In alle buurlanden wonen sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog etnische Hongaren.
- In het noorden grenst Transdanubië aan Slowakije met aan de Donau de stad Bratislava, dat ooit de hoofdstad was van Hongarije (Pozsony).
- Aan de westkant grenst het gebied aan Oostenrijk, waarvan vooral Burgenland landschappelijk duidelijk aansluit bij het aangrenzende Hongarije.
- Naar het zuiden grenst Transdanubië aan Slovenië, Kroatië en Servië.
