Naar inhoud springen

Cefalù

Uit Wikivoyage
Cefalù

Cefalù ligt in de provincie Palermo (PA) op het Italiaanse eiland Sicilië.

Cefalù (Sicilië)
Cefalù
Palermo
Positie van Cefalù op Sicilië.

Info

[bewerken]
 Klimaat jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
 
gemiddeld maximum (°C) 14,715,316,719,123,026,829,730,427,723,819,816,4
gemiddeld minimum (°C) 9,49,410,512,516,019,822,723,221,117,714,211,2

Cefalù heeft een mediterraan klimaat, een gematigd klimaat met hete droge zomers en koele regenachtige winters. In de lente en de herfst zijn de temperaturen mild en aangenaam. In de zomer is het vaak winderig, dat is te wijten aan de aanwezigheid van de zeebries in de zomer; vooral in juli en augustus is het niet ongewoon door de aanwezigheid van de scirocco.

Cefalù ligt op een hoogte van 16 m boven de zeespiegel, het heeft een oppervlakte van 66,24 km² en het telt 14.393 inwoners.

Cefalù staat bekend om zijn Kathedraal (Duomo), deze is sinds 2015 geplaatst op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

De Gemeente Cefalù is onderverdeeld in de fracties Gibilmanna en Sant'Ambrogio.

Omliggende gemeenten: Castelbuono, Gratteri, Isnello, Lascari en Pollina.

Geschiedenis

[bewerken]

De naam Cefalù komt uit het Grieks en verwijst naar rots die als een hoofd (Cephalus) over de stad in de hoogte. De stad is uitgegroeid van een vissersdorp tot één van de belangrijkste bestemmingen van het culturele- en kusttoerisme in Sicilië.

Taal

[bewerken]

In Cefalù wordt het Siciliaanse dialect gesproken, doch de officiële taal is het Italiaans.

Arriveren

[bewerken]

Per vliegtuig

[bewerken]

Cefalù heeft geen eigen luchthaven, u bent aangewezen op deze dichtsbijzijnde in de buurt:

Van Punta Raisi Airport is er de Trinacria Express naar Palermo Stazione Centrale, duur: 45 min. Prijs: € 5,80. Met het Busbedrijf Prestia e Comandé rijdt er vanaf het vliegveld 2 x per uur een bus naar Palermo Stazione Centrale (reisduur 45 min; prijs: € 6,30 enkele reis, retour € 11,00). Van Palermo naar Cefalǜ kunt u per trein reizen, duur: 1 uur, prijs € 5,15.

Iets verder met een goede verbinding

[bewerken]

Per trein

[bewerken]

Vanuit de Benelux is Cefalù helemaal per trein te bereiken (via Messina) maar de reis duurt wel ruim een etmaal, zie de website van de Deutsche Bahn. Op dit Nederlandstalige deel van de website zijn ook alle treinverbindingen op Sicilië te vinden.

  • 4 Stazione di Cefalù, Via Antonio Gramsci (10 min. van het centrum). Cefalù is per trein te bereiken en ligt op de spoorlijn Palermo-Messina, vanaf Palermo is de reisduur 1 uur, vanaf Messina ca. 3 uur. Er zijn ook goede verbindingen met de omliggende kleinere plaatsen rond Cefalù.

Enkele belangrijke afkortingen van de Italiaanse spoorwegen (FS):

  • AV = Alta Velocitá = hoge-snelheidstrein;
  • IC = Intercity = sneltrein die alleen de steden aandoet;
  • REG = Regionale = regionale trein die (bijna) overal stopt;
  • RV = Regionale Veloce = regionale trein die in de grotere dorpen stopt.

Per bus

[bewerken]

Wie overweegt met Eurolines naar Cefalù te reizen, moet zich in het algemeen voorbereiden op een lange rit. Bovendien is Napels de dichtstbijzijnde halte. Vandaar kunt u in theorie met interregionale buslijnen verder.

Vanuit Palermo rijden AST-bussen. Naar Gibilmanna en andere plaatsen in de omgeving rijden bussen van La Spisa en Sommatinese (vertek vanaf het station).

Per auto

[bewerken]

Cefalù is aangesloten aan de autosnelweg komende van Palermo A 19 deze doorkruist Sicilië als het ware (Catania—Caltanissetta—Enna—Buonfornello—Palermo), bij de afslag Buonfornello A 20 naar Cefalù-Ovest, (deze laatste is een tolweg!) loopt verder door naar Messina. Langs de gehele noordkust van Sicilië loopt de SS 113, Strada Statale Settentrionale Sicula (Messina—Palermo—Trapani), verder zijn er enkele provinciale wegen zoals de SP 28 naar Gratteri en de SP 54 bis naar Gibilmanna en Isnello.

Per boot

[bewerken]

De dichtstbijzijnde haven is die van Palermo, van waaruit veerdiensten naar Genua, Civitavecchia, Napels, Sardinië en Tunesië bestaan. In het oosten van de stad, er is een toeristische-en jachthaven.

Rondreizen

[bewerken]

Per bus

[bewerken]

De stadsdiensten in Cefalù worden uitgevoerd door Sommatinese, Via Cavour 2, +39 0921 424301, fax: +39 0921 923459, .

  • 5 Busstation, Via Cavour (Lungomare Giardina en Piazza C. Colombo).

Stadslijnennet

[bewerken]
SommatineseLijn 1/2Piazza Colombo—Stazione FS—Spineta/Kalura
SommatineseLijn 3Piazza Colombo—Ospedale (Destra)
SommatineseLijn 4Piazza Colombo—Ospedale (Sinistra)

Buitenstedelijke Lijnennet

[bewerken]
SommatineseExtraurbanaCefalù Stazione FS—Gibilmanna (Santuario)
SommatineseExtraurbanaCefalù Stazione FS—Lascari—Gratteri
SommatineseExtraurbanaCefalù Stazione FS—Campofelice di Roccella—Collesano

Per taxi

[bewerken]

Te voet

[bewerken]

Alle belangrijke bezienswaardigheden zijn te voet vrij makkelijk te bereiken.

Bekijken

[bewerken]
Cefalu

Straten en Pleinen

[bewerken]
  • Corso Ruggero.

Kerken

[bewerken]
  • 1 Duomo SS.Salvatore, Piazza del Duomo. dag. 08:00-18:00. Aan het plein verrijst de imposante Dom die de Normandische vorst Rogier II vanaf 1131, kort nadat hij gekroond was, voor het nieuwe bisdom Cefalù liet bouwen. Eigenlijk was de Dom bedoeld als grafkerk voor de Normandische dynastie, maar de bouw was toen Rogier overleed nog lang niet voltooid, zodat zijn sarcofaag en die van zijn vader uiteindelijk in de kathedraal van Palermo werden bijgezet. De machtige kerk met zijn met haar 2 massieve torens is een imposant voorbeeld van Normandische architectuur. Het interieur heeft de vorm van een driehoekige zuilenbasiliek met rijk versierde kapitelen en- kenmerkend voor Normandische kerken- een zeer hoge dwarsbeuk en een koor met kruisribgewelven. Hoogtepunt zijn de mozaïeken in het koor, die tot de oudste van Sicilië behoren. In het midden is ook hier Christus als Pantocrator (Wereldheerser) afgebeeld op een gouden ondergrond, omringd door engelen, Maria, apostelen en heiligen. De moderne, felgekleurde glasvensters zijn een creatie van Michele Canzonieri uit de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Sinds een aantal jaren is de gerestaureerde kruisgang met zijn mooie tweelingzuiltjes weer toegankelijk. € 3,00.
  • 2 Chiesa S.Maria al Borgo. In 1780 gebouwd.
  • 3 Chiesa dell'Itria, Piazza Francesco Crispi. 16e eeuw
  • 4 Chiesa Madonna della Catena, Piazza Garibaldi.
  • 5 Chiesa di San Pasquale, Via S.Pasquale.
  • 6 Chiesa Sant'Agata Vergine Maria.

Paleizen

[bewerken]
  • 7 Osterio Magno, Corso Ruggero. De osterio magno is waar volgens de legende Rogier II zou hebben gewoond.
  • 8 Corto delle Stelle, Corso Ruggero.

Theater

[bewerken]
  • 9 Teatro Comunale S.Cicero, Piazza Cristoforo Colombo.

Tempels

[bewerken]
  • 10 Tempel van Diana (vanaf de Vicolo Saraceni trappenpad naar de rots (La Rocca) en vervolgens pad naar de Tempel volgen). Resten van een vroegere bewoning (Megalithische tijd) is vooral de uit rotsblokken opgetrokken Tempel van Diana uit de 5e eeuw v.Chr.

Musea

[bewerken]
  • 11 Museo Mandralisca, Via Mandralisca 13. dagelijks 09:00-19:00. De publiekstrekkers van deze enigszins bij elkaar geraapte en stoffige, maar toch bezienswaardige privécollectie van Enrico Piraino, baron van Mandralisca, zijn het mysterieuze Portret van een man, van Antonello di Messina en Griekse vaas uit Lipari, waarop een tonijnverkoper staat afgebeeld. € 5,00 met korting € 3,00.

Andere bezienswaardigheden

[bewerken]
  • 12 Lavotoio medievale (Arabische wasserij), Via Vittorio Emanuele. gehele dag geopend. Hier is een bron, waar tot na de oorlog de vrouwen van Cefalù de grote was deden.
De oude haven van Cefalù
  • 13 il vecchio molo (de oude haven). Aan de oude haven is ook een klein zandstrand aanwezig.

Doen

[bewerken]

Wandelen

[bewerken]
Cefalù, uitzicht over de stad van de heuvel La Rocca
  • 1 Wandeling op de rots in Cefalù (La Rocca). 09:00-18:45, in de winter tot 17:00. Duur: 1,30 uur, Hoogteverschil ca. 270 m. Vanaf de Vicolo Saraceni slingert deels uit trappen (ca. 350) bestaand pad omhoog tegen de rots op. De inspanning van de klim wordt beloond met een grandioos uitzicht op Cefalù, de dom en het langgerekte zandstrand, maar ook de kliffenrijke kuststrook ten oosten van de stad. Op heldere dagen reikt de blik over de diepblauwe zee zelfs tot aan de Eolische Eilanden.

Stranden

[bewerken]
  • 2 Lido di Cefalù, Lungomare Giuseppe Giardina. Zandstrand, ideaal voor kinderen deels gratis.

Westelijk van Cefalù

[bewerken]
  • 3 Mazzaforno (4,5 km ten westen van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Palermo, per bus: Cefalù-Mazzaforno Sommatinese).
  • 4 Settefrati (5 km ten westen van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Palermo).
  • 5 Capo Playa (6 km ten westen van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Palermo). Rotsachtig, ideaal voor snorkelen
  • 6 Salinelle (8 km ten westen van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Palermo). Lang zandstrand, diep-let op voor kinderen, ideaal voor surfen, windsurfen en kite-surfing Gratis.

Oostelijk van Cefalù

[bewerken]
  • 7 Caldura (2 km ten oosten van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Messina). Ideaal voor snorkelen
  • 8 Sant'Ambrogio (6 km ten oosten van Cefalù, per auto: SS 113 Cefalù-Messina, per bus: Cefalù-Sant'Ambrogio, Sommatinese). Stenen strand met zand, ideaal voor windsurfen en snorkelen

Iets verder

[bewerken]
  • 9 Tusa (Spiaggia Lampare) (24 km ten oosten van Cefalù, per auto: A 20 Palermo-Messina, afslag Tusa, SS 113 Palermo-Messina, afslag: Tusa, per trein: Cefalu-Tusa ca. 35 min.). Winnaar Blauwe Vlag 2016, de blauwe vlag is een onderscheiding voor het schoonste en mooiste strand.

Attractiepark

[bewerken]

Golf

[bewerken]

Kart

[bewerken]

Andere activiteiten

[bewerken]

Dichtbij Cefalù

[bewerken]
  • 13 Gibilmanna (per auto: SP 54 bis, Cefalù-Gibilmanna). Bezichtig het Santuario di Gibilmanna,Vertrektijden bus naar Gibilmanna pag. 9
  • 14 Cerda (per auto: A 20 Cefalù-Palermo, afslag bij Buonfornello SS 113, linksaf richting Cerda- SS 120). Wie van artisjokken houdt, gegrild, gebakken, gefrituurd of gevuld met een sugo, met pasta of door een omelet, moet tussen december en begin juni naar de artisjokkenstad Cerda, waar zelfs een monument voor de carciofo is opgericht.
  • 15 Pollina (ca. 22 km ten oosten van Cefalù, per auto: SS 113 Finale, SP 25 Pollina). Pollina is een plaats van ca. 3000 inwoners, het maakt deel uit van Parco delle Madonie. In Pollina bevindt zich een Amphitheater, Teatro Pietra Rosa, volledig gemaakt van steen, door de architect A.Foscari in 1979.
  • 16 Castelbuono (ca. 22 km ten zuidoosten van Cefalù, per auto: SP 54 bis, Cefalu-Gibilmanna-Isnello). Castelbuono maakt deel uit van het Parco delle Madonie, het ligt op een hoogte van 423 m boven de zeespiegel en het telt 9.240 inwoners. Castelbuono heeft een mooi oud-stadscentrum
  • 17 Isnello (ca. 23 km ten zuiden van Cefalù, per auto: SS 54 bis, Cefalu-Gibilmanna-Isnello). Isnello is een bergdorp op 420 m boven de zeespiegel met ongeveer 1600 inwoners en maakt deel uit van het Parco delle Madonie. Fraai is het oude centrum.
  • 18 Himera, Contrada Buonfornello (21,5 km van Cefalù ; per auto: A 20 afslag Buonfornello, alternatief: SS 113 19 km van Cefalù, per trein: Cefalù-Palermo, uitstap: Stazione Termini Imerese), +39 091 8140128. di-za 09:00-19:00, zo 09:00-17:00, Maandag en Feestdagen gesloten. Himera, is de naam van een oude Griekse stadstaat op de noordkust van Sicilië, gelegen aan de monding van de gelijknamige rivier. Himera werd in 649 v.Chr. gesticht door kolonisten afkomstig uit Zancle, met gemengde dorische en ionische oorsprong. Het is bekend geworden door de slag van Himera in 480 v.Chr. Hoewel Imera de Italiaanse benaming is, is de bewegwijzering naar Himera. De Tempel van Victoria is het best bewaard gebleven bouwwerk van Himera. €4,00/€2,00.

Iets verder van Cefalù

[bewerken]
  • 19 Tindari (Archeologisch park). Achter de Piazza Belvedere liggen de ruïnes van een van de laatste Griekse kolonies op Sicilië. Samen met Taormina, Messina en Milazzo beveiligde het in 396 v.Chr. door de tirannen van Syracuse gestichte Tyndaris: de kust van Oost-Sicilië. Machtige muren omgaven de volgens schaakbordpatroon aangelegde stad. De Romeinen breiden de stad uit, maar ze viel in de 1e eeuw ten prooi van een aardverschuiving en werd uiteindelijk in de 9e eeuw door de Arabieren definitief verwoest. Een uit drie verdiepingen bestaande, met een ton-gewelf overdekte baselica , die ook als vergaderzaal diende, markeert de toegang tot de agora, het centrale plein, waarvan het aanzien tegenwoordig wordt bepaald door het Heiligdom van de Zwarte Madonna. Verder legden de archeologen tot nu toe een insula, een gebouw met winkels en magazijnen bloot, alsmede atriumhuizen en thermen met mozaïekversieringen. Dé attractie is het kleine Grieks-Romeinse theater, dat de Eolische Eilanden als natuurlijk decor heeft.
  • 20 Capo d'Orlando (per auto: A 20 Cefalù-Messina, per trein: Cefalù-Messina uitstap: Stazione Capo d'Orlando-Naso). Een bij Italianen geliefde vakantiebestemming is ongetwijfeld Capo d'Orlando. Mooie zandstranden worden hier afgewisselsd met steile rotskust. Dit deel van de kust was al in trek bij de Romeinen, zoals de vele met mozaïeken versierde thermen en villa's uit die tijd laten zien (Terme di Bagnoli en Terme Vigliatore) .

Natuurparken

[bewerken]
  • 21 Parco Nazionale delle Madonie (SS 113, Cefalù-Finale), +39 0921 684011, . Meer dan 30 gemarkeerde wandelpaden doorkruisen Le Madonie. Een fraaie wandeling voert naar de Pizzo Carbonara (1979 m), het 'dak van de Madonie'. Langs weiden en beukenbossen, karsthoogvlakten en talloze dolines bereikt u de hoogste top van Le Madonie vanuit Piano Battaglia in ca. 2 uur.
  • 22 Parco dei Nebrodi (per auto: A 20 Cefalù-Messina afslag Oliveto (Sant'Agata di Militello) - SS 289), +39 0941 702524, . Het sinds 1993 bestaande Parco Regionale dei Nebrodi is met zijn oppervlakte van 85.000 ha., één van de grootste natuurparken van Europa. Het strekt zich uit in het achterland van de noordkust tussen S.Stefano di Camastra en Capo d'Orlando. De hoogste berg is met zijn 1847 m de Monte Soro.
  • 23 Gole di Tiberio (per auto: neem de afslag van de A 20 in Castelbuono-Pollina als u komt vanuit Palermo of Tusa als u van Messina komt. Volg de SS 113 naar San Mauro Castelverde en neem de SP 52, bij de kruising neemt u de SP 60 voor Borrello richting Gangi en na ongeveer 1 km rechtsaf en volg een weg die leidt naar een klein gehucht. Bij de eerste kruising linksaf bereikt u een picknickplaats van het fort door middel van een pad dat leidt naar de bedding van de rivier de Pollina.), +39 340 3954486 (mobiel), . Een spectaculaire canyon gesneden door de rivier de Pollina in kalkstenen rotsen. Een van de sites in Europese Geopark Netwerk UNESCO. U kunt hier ook zwemmen. Particuliere exploitanten organiseren tochten per kano, per vlot, te paard of wandelingen. Eethoek met toiletten en een bagagedepot.

Festiviteiten

[bewerken]
  • In de week van 1-6 Augustus wordt het feest gehouden van de patroonheilige van de stad, te weten SS.Salvatore met een processie en vuurwerk. Hoogtepunt is de Antinna a mari, een klimwedstrijd in een met olie ingevette mast boven de zee;
  • Op 8 December zijn er festiviteiten rond de viering van de Onbevlekte Ontvangenis Immacolata Concezione;
Artisjok (Carciofo)
  • Sagra del Carciofo - in Cerda (artisjokkenfeest), neem de autosnelweg A 20 richting Palermo en volg deze tot aan de afslag Buonfornello, vandaar neemt u de SS 113 richting Cerda linksaf SS 120. (ca. 30 km ten zuidwesten van Cefalù). 25 April.
  • Santuario di Gibilmanna - 8 September, een grote schare gelovige pelgrims begeeft zich op deze dag naar het door eiken-en kastanjebossen omgeven Mariaheiligdom in Gibilmanna.

Kopen

[bewerken]
  • Markt (Mercato). 08:00-13:00. In de wintermaanden iedere zaterdag aan de Lungomare, in de zomermaanden achter het station
  • 1 Pietro Serio, Via G.Giglio 29, +39 092 1422293. Misschien wel Cefalù's beste Pasticceria.
  • 2 Torrefazione (Serio), Corso Ruggero I, 120, +39 092 1922348. Ruime keus aan versgemalen koffie, uitstekende olijfolie, wijn, likeuren en conserven.

Eten

[bewerken]

Gibilmanna

[bewerken]

Cerda

[bewerken]
  • 11 Nasca, Piazza Rosario Merlina 2, Cerda (Chiesa Madre Maria Santissima Immacolata), +39 091 8991065. Ma-Di en Juli gesloten. Het beste adres in artisjokkendorp Cerda voor artisjokken als ze in het seizoen zijn.
  • 12 Gelateria Cappadonia, Via Roma 153. di-zo 11:30-24:00, op Maandag en van Nov t/m Maart gesloten. Antonio Cappadonia is het enige Siciliaanse lid van de prestigieuze Accademia della Gelataria Italiana. Beroemd en bekroond is zijn Pistacheijs.

Uitgaan

[bewerken]
  • 1 Le Calette, Via Vincenzo Cavallaro 12, 90015 Cefalù (PA) (Loc. Porto Presidiana), +39 092 1424144. juni t/m sept. do-zo 22:00-03:00. Stijlvolle club met uitzicht op zee in het gelijknamige hotel.

Overnachten

[bewerken]

Bed and Breakfast

[bewerken]

Hotels

[bewerken]

Budget

[bewerken]

Gemiddeld

[bewerken]

Duur

[bewerken]
  • 9 Hotel Kalura, Via V. Cavallaro 13, +39 092 1421354, . Fraai gelegen driesterrenhotelcomplex met directe toegang tot de zee en groot zwembad (25 m²), 2 km ten oosten van de stad. Het merendeel van de comfortabele kamers heeft een mooi uitzicht over zee. Uitgebreid sportaanbod: mountainbiken, duiken (duikcursussen), klimmen en tennis. 2 pk €140,00-€260,00.
  • 10 Astro Suite Hotel, Lungomare G. Giardina, +39 0921 421639, . Astro Suite Hotel is een 4 sterrenhotel gelegen direct aan zee. Geopende in Juli 2011, Modern design. Enkele kamers zijn voorzien van een eigen keuken. Privé Parking. € 180,00-€ 280,00.
  • 11 Cefalù Sea Palace, Lungomare Giuseppe Giardina, +39 0921 925011, fax: +039 0921 420216, . Cefalǜ Sea Palace is een viersterrenklassehotel met wellness. € 120,00-€ 270,00.
  • 12 Hotel Tourist Cefalù, Lungomare G. Giardina Cefalù, +39 0921 421 750, . Het hotel heeft 46 comfortabele kamers, bijna allemaal met balkon en uitzicht op zee, uitgerust met TVsat, gratis Wi-Fi, minibar, telefoon met directe buitenlijn, kluis, haardroger en airconditioning.

Camping

[bewerken]

Agriturismo

[bewerken]

Contact

[bewerken]
  • 7 Azienda Autonoma di Soggiorno e Turismo (AAST), Corso Ruggero I, 77, +39 092 1421050. ma-za 09:00-18:00.

Veiligheid

[bewerken]

In Cefalù komen veel toeristen, maar jammer genoeg ook veel tasjesdieven en scippatori (dieven met een scooter of brommer), houdt u er vooral rekening mee, dat u uw tas links van u draagt, draag ze nooit aan de rechterkant van u. Laat ook geen waardevolle spullen achter in de auto, laat het handschoenenkastje open en leeg achter.

Alarmnummer: 112

Voor wie de normale voorzorgsmaatregelen in acht neemt, is Cefalù volstrekt veilig te noemen.

Medische Hulp

[bewerken]

Rondom

[bewerken]
Tempel van Victoria-Himera
Dit is een gids-artikel. Het bevat een grote hoeveelheid aan goede, kwalitatieve informatie over relevante attracties, uitgaansgelegenheden en hotels. Duik erin en maak het een ster-artikel!
Regio's van Italië

Abruzzen · Apulië · Basilicata · Calabrië · Campanië · Emilia-Romagna · Friuli-Venezia Giulia · Lazio · Ligurië · Lombardije · Marche · Molise · Piëmont · Sardinië · Sicilië · Toscane · Trentino-Zuid-Tirol · Umbrië · Valle d'Aosta · Veneto


 
Provincies van Italië

Agrigento | Alessandria | Ancona | Aosta | Arezzo | Ascoli Piceno | Asti | Avellino | Bari | Belluno | Benevento | Bergamo | Biela | Bologna | Brescia | Barletta-Andria-Trani | Bozen-Zuid-Tirol | Brindisi | Cagliari | Caltanisetta | Campobasso | Caserta | Catania | Catanzaro | Chieti | Como | Cosenza | Cremona | Crotone | Carbonia-Iglesias | Cuneo | Enna | Fermo | Ferrara | Florence | Foggia | Forlì-Cesena | Frosinone | Genua | Gorizia | Grosseto | Imperia | Isernia  | L'Aquila | La Spezia | Latina | Lecce | Lecco | Livorno | Lodi | Lucca | Macerata | Mantua | Massa-Carrara | Matera | Messina | Milaan | Modena | Monza e Brianza | Medio Campidano | Napels | Novara | Nuoro | Ogliastra | Oristano | Olbia-Tempio | Padua | Palermo | Parma | Pavia | Perugia | Pesaro e Urbino | Pescara | Piacenza | Pisa | Pistoia | Pordenone | Potenza | Prato | Ragusa | Ravenna | Reggio Calabria | Reggio Emilia | Rieti | Rimini | Rome | Rovigo | Salerno | Sassari | Savona | Siena | Sondrio | Syracuse | Tarente | Teramo | Terni | Trapani | Trente | Trevisio | Triëst | Turijn | Udine | Venetië | Varese | Verbano Cusio Ossola | Vercelli | Verona | Vibo Valentia | Vicenza | Viterbo