Hongarije

Hongarije

Locatie
Vlag
Beknopt
Hoofdstad	Boedapest
Regering	Parlementaire democratie
Munt	Forint (HUF)
Oppervlakte	totaal: 93.030 km2 water: 690 km2 land: 92.340 km2
Bevolking	9.958.453 (2012)
Taal	Hongaars 98,2%, andere 1,8%
Religie	Rooms Katholiek 67,5%, Calvinist 20%, Luthers 5%, atheïst en andere 7,5%
Elektriciteit	230/50Hz (Europese Plug)
Oproepcode	+36
Internet TLD	.hu
Tijdzone	UTC +1

Hongarije is een land in Centraal-Europa.

Info

Geschiedenis

De jaren 1 tot 1000

Het gebied van het huidige Hongarije wordt voor het eerst genoemd als de Romeinen rond het begin van de jaartelling het deel ten westen van de Donau bezetten en toevoegen aan de provincie Pannonia. Het land werd toen bewoond door Illyriërs en Kelten die al snel onder invloed van de Romeinse cultuur kwamen. Het rijk werd echter steeds bedreigd door de 'barbaren' aan de andere kant van de Donau, en in de 5e eeuw konden de Romeinen de grens niet meer verdedigen tegen de Hunnen.

Na de Hunnen kwam het gebied aan beide zijden van de Donau in handen van steeds andere volken met een Germaanse, Iraanse, Turkse of Slavische achtergrond. Rond het jaar 896 deden ook de Hongaren (of Magyaren) hun intrede. Ze onderwierpen de inwoners van de Pannonische vlakte en omringende gebieden en waren door hun strooptochten een eeuw lang de schrik van heel Europa. De kroning van Stefan I als eerste christelijke koning, in het jaar 1000, liet echter zien dat de Hongaren in staat waren zich aan hun omgeving aan te passen en te overleven.

Het koninkrijk Hongarije

Het vroege Hongaarse koninkrijk kende bij tijden grote successen, maar werd intern verzwakt door de voortdurende machtsstrijd tussen koning en adel. In 1301 stierf de laatste koning uit de Hongaarse dynastie der Arpaden, waarna de kroon uiteindelijk in handen van de Oostenrijkse Habsburgers kwam. Maar inmiddels werd Hongarije bedreigd door een nieuwe tegenstander, het Ottomaanse Rijk. De Slag bij Mohács (1526) luidde een 150 jaar durende Turkse bezettingstijd in, waarbij het land uit drie delen kwam te bestaan. Een Turks middendeel (inclusief de hoofdstad Boeda), een koninkrijk onder Habsburgs bestuur in het noorden en westen, en Transsylvanië, een vazalstaat van de Turken, in het zuiden. Toch werd dit het centrum van de Hongaarse cultuur in deze moeilijke periode.

Lajos Kossuth, de held van 1848

Na het mislukte Beleg van Wenen (1683) dreven de Oostenrijkers de Turken een heel eind terug en viel heel Hongarije in Habsburgse handen. In de 18e en 19e eeuw kwamen de Hongaren, waarvan het nationaal bewustzijn steeds toenam, een aantal keren in opstand tegen de Oostenrijkers. De vrijheidsstrijd van 1848 wordt nog jaarlijks op 15 maart herdacht. Alle opstanden mislukten, maar in 1867 bereikten Oostenrijk en Hongarije alsnog een compromis, de Ausgleich. Hiermee kreeg het Koninkrijk Hongarije een min of meer gelijkwaardige status in de Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie. De Hongaren bestuurden voortaan niet alleen zichzelf, maar ook de vele nationale minderheden in hun koninkrijk, waartegen een magyarisatiepolitiek gevoerd werd.

Na de Eerste Wereldoorlog

Na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog viel de dubbelmonarchie in vele stukken uiteen; er ontstond een onafhankelijk Hongarije, maar krachtens het Verdrag van Trianon raakte het ten opzichte van het gebied dat vroeger onder Hongaars zelfbestuur stond twee derde van zijn grondgebied en driekwart van zijn inwoners kwijt. Pogingen om in het resterende deel van het land een democratische, en vervolgens een communistische republiek te vestigen mislukten. De macht kwam in handen van de autoritaire admiraal Miklós Horthy, die tijdens het interbellum alles in het werk stelde om de verloren gebieden te herwinnen. Er werd toenadering gezocht tot nazi-Duitsland en met Duitse hulp kreeg men een deel van Transsylvanië en Slowakije terug. Toen Horthy met de Duitse nederlaag in zicht ook gesprekken aanknoopte met de geallieerden, werd Hongarije in maart 1944 door Duitsland bezet. Met hulp van de lokale fascisten, de Pijlkruizers, werd nu in minder dan een jaar een aanzienlijk deel van de grote Joodse bevolkingsgroep naar de vernietigingskampen afgevoerd.

Na de Tweede Wereldoorlog

De troepen van de Sovjet-Unie waren in 1945 bevrijders, maar tegelijk ook nieuwe bezetters. Een tweede poging om een democratische republiek te vestigen was gedoemd te mislukken, Hongarije moest tot het Oostblok toetreden. Er kwam een vluchtelingenstroom op gang vanuit de oorspronkelijk Hongaarse gebieden in de buurlanden en een stroom van vluchtelingen vanuit Hongarije naar veelal westelijke buurlanden. Ook zijn enkele tienduizenden onteigend en gedeporteerd naar Rusland voor dwangarbeid (Malenkij Robot). Na Stalins dood leek er ruimte voor meer vrijheid, maar de onderdrukking van de Hongaarse opstand van 1956 maakte duidelijk dat die vrijheid zeer beperkt was. Veel Hongaren vluchtten naar het westen. Onder het bewind van János Kádár bleef het politieke systeem repressief, maar op economisch gebied werden de communistische principes vanaf de jaren 60 flexibel toegepast (paprika-communisme). De consument kreeg meer aandacht, er was enige ruimte voor particulier initiatief. Het land werd daarom gezien als de meest aantrekkelijke barak in het Oostblok.

In de jaren 80 ontstond in de communistische partij een belangrijke groep die ook meer politieke vrijheid wilde toestaan. Toen de ontwikkelingen in de Sovjet-Unie dat mogelijk maakten werd de oude Kádár terzijde geschoven en begon het bewind zichzelf te hervormen. In de zomer van 1989 opende men het IJzeren Gordijn en tegen het einde van dat jaar werd in overleg met de democratische oppositie de volksrepubliek ontbonden. De eerste vrije parlementsverkiezingen vonden in 1990 plaats. Door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 kon Hongarije ook in de buitenlandse politiek vrije keuzes maken: het land trad na volksraadplegingen toe tot de NAVO (1999) en de Europese Unie (2004).

Klimaat

Hongarije heeft een gematigd landklimaat. In de hoogste delen van het Transdanubisch Middelgebergte en het Noordelijk Middelgebergte heerst een subalpien klimaat. Vanaf het Mecsekgebergte in zuidelijk Transdanubië vertoont het klimaat al mediterrane trekken. De Grote Laagvlakte heeft een echt landklimaat. Hongarije heeft koude, natte winters en warme zomers.

De gemiddelde januaritemperatuur is in het westen en zuidwesten ca. 0 °C. De gemiddelde julitemperatuur ligt tussen 18 °C in het noordwesten en 22 °C in het zuidoosten. Hongarije heeft vrij veel zonne-uren, gemiddeld 2000 uur per jaar. De jaarlijkse gemiddelde neerslag (500 mm) is vrij laag als gevolg van de regenschaduw van de Alpen, maar varieert onder invloed van de Atlantische Oceaan. In de winter is het land soms bedekt met een dik sneeuwtapijt.

Geografie

Naar landschap kan Hongarije ruwweg in vier delen opgedeeld worden. Verreweg de omvangrijkste daarvan is de Grote Hongaarse Laagvlakte of de Alföld, ten oosten van de Donau. Deze vlakte beslaat het midden en zuidoosten van het land, waar zich ooit de Hongaarse poesta uitstrekte. In oosten wordt de vlakte net over de grens in Oekraïne en Noord-Roemenië begrensd door de oostelijke Karpaten. In het zuiden zet de Alföld zich voort in Roemenië en Servië om daar uiteindelijk te eindigen tegen de zuidelijke Karpaten. Midden door de vlakte stroomt de Tisza (584 km), in grootte de tweede rivier van Hongarije.

Het tweede landschapstype is dat van de bergen in het noorden (Felföld), langs de grens met Slowakije. Dit is het Noord-Hongaars middelgebergte, gevormd door uitlopers van het noordelijke deel van de Karpaten. Het Hongaarse gebergte wordt weer in verschillende delen onderscheiden. De hoogste berg van het land, de Kékes (1014 m.) ligt in het Mátragebergte, meer naar het oosten begint het Bükkgebergte.

Ten westen van de Donau (Duna, 417 km in Hongarije) zet de Pannonische vlakte zich voort in het glooiende landschap van Transdanubië. Helemaal in het zuiden liggen boven Pécs de Mecsekheuvels, in het zuidwesten vormt de Drau (Dráva), de grens met Kroatië. In het noorden wordt dit deel van het land begrensd door het Transdanubisch Middelgebergte, waarvan het Bakonygebergte het grootste deel vormt. Ten zuiden van de Bakony ligt het Balatonmeer, het grootste meer van Centraal-Europa (596 km²). Boven Boedapest sluiten de Transdanubische en het Noord-Hongaarse bergruggen op elkaar aan. Hier moet de Donau zich bij de Donauknie een weg door de bergen banen.

Ten noordwesten van het Transdanubisch Middelgebergte vinden we tenslotte het laatste van de vier hoofdlandschappen, de Kleine Hongaarse Laagvlakte, die zich over de Donau voortzet in Slowakije. Het Hongaarse deel wordt doorsneden door de rivier de Rába en eindigt ten westen van Szombathely tegen de uitlopers van de Alpen.

Bevolking

Hongarije telt 9.905.596 (2009) inwoners. Dit was in 1980 nog 10.701.063, maar sindsdien is het geboortecijfer sneller gedaald dan het sterftecijfer. Het geboortecijfer ligt ongeveer rond het Europese gemiddelde, maar het sterftecijfer is hoog in verhouding tot het economisch niveau van het land. De levensverwachting voor mannen is 68,6 jaar, dat is 7 jaar minder dan het EU gemiddelde. Voor vrouwen is de levensverwachting van 76,9 jaar de laagste binnen de EU

Cultuur

Zie ook de Hongaarse taalgids.

Feestdagen

De nationale feestdagen:

• 15 maart, herdenking van de Hongaarse Revolutie van 1848 tegen het Oostenrijk-Hongaarse regime van de Habsburgers.
• 20 augustus, Stefanus I van Hongarije wordt in 1000 gekroond tot de eerste koning van het middeleeuwse Koninkrijk Hongarije.
• 23 oktober, herdenking van de stichting van de derde republiek, de Hongaarse Opstand van in 1956 en van het uitbreken van de bevrijdingsoorlog.

Regio's

Regio's van Hongarije

Centraal-Hongarije Een belangrijk deel van Hongarije door de hoofdstad Boedapest.

Balatonmeer Tienduizenden bezoekers per jaar gaan naar Siófok, de onofficiële zomerhoofdstad van het Balatonmeer.

Transdanubië Deze historische regio ten westen van de Donau behoort tot de economisch meest ontwikkelde gebieden van het land.

Noord-Hongarije Interessante historische steden en warmwaterbronnen zijn hier te zien.

Grote Hongaarse Laagvlakte Redelijk geïsoleerd van de rest van het land, dit is een grote vlakte met vlakke en glooiende gedeelten. Debrecen kan gezien worden als de onofficiële hoofdstad van de regio.

Steden

• Boedapest is de hoofdstad
• Debrecen
• Eger
• Győr
• Miskolc
• Nyíregyháza
• Pécs
• Szeged
• Székesfehérvár

Andere bestemmingen

Hongarije telt tien nationale parken , waarvan het Nationaal Park Hortobágy het grootste is. Ten zuiden van de hoofdstad ligt het Nationaal Park Kiskunság. De andere zijn de Nationale parken Aggtelek, Boven-Balaton, Bükk, Donau-Drava, Donau-Ipoly, Fertő-Hanság, Körös-Maros en Őrség. Verder zijn er nog vele beschermde natuurgebieden.

• Esztergom
• Kecskemét
• Siófok

Arriveren

Paspoort en visum

Hongarije behoort tot de Schengenzone.

Er zijn geen grenscontroles tussen landen die de Verdragen van Schengen ondertekend en geïmplementeerd hebben. Het gaat om de lidstaten van de Europese Unie (behalve Bulgarije, Cyprus, Ierland, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk), IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland. Daarnaast is een visum dat uitgegeven is voor een lidstaat van de Schengenzone geldig voor alle lidstaten die de verdragen getekend en geïmplementeerd hebben. Maar let op: niet alle EU-lidstaten hebben de Verdragen van Schengen ondertekend, en er bestaan ook lidstaten van de Schengenzone die geen lid zijn van de Europese Unie. Dit betekent dat er mogelijk douanecontroles kunnen plaatsvinden maar geen immigratiecontroles (als je reist binnen Schengen maar van/naar een niet-EU-land) of dat er immigratiecontroles kunnen plaatsvinden maar geen douanecontrole (als je reist binnen de EU maar van/naar een niet-Schengen-land).

Luchthavens in Europa zijn verdeeld tussen "Schengen" en "geen Schengen"-secties, die corresponderen met de "binnenlandse" en "buitenlandse" secties in andere landen. Als je van buiten Europa naar een Schengenland vliegt en dan doorreist naar een ander Schengenland, dan kan je de douane- en immigratiecontroles in het eerste land voltooien en dan direct doorreizen naar het tweede land zonder verdere controles. Reizen tussen een Schengenland en een niet-Schengenland zal resulteren in de gebruikelijke grenscontroles. Denk eraan dat of je nu wel of niet binnen de Schengenzone reist, het bij veel luchtvaartmaatschappijen verplicht is om altijd een paspoort of identiteitskaart te kunnen tonen. Onderdanen van lidstaten van de Europese Unie of van de EFTA (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen, Zwitserland) hoeven alleen een geldig paspoort of identiteitskaart bij zich te dragen voor toegang tot de Schengenzone — zij hebben nooit een visum nodig, hoe lang het bezoek ook duurt. Onderdanen van andere landen moeten een geldig paspoort bij zich dragen, en hebben afhankelijk van de nationaliteit een visum nodig.

Alleen onderdanen van de volgende niet-EU/EFTA-landen hebben geen visum nodig voor toegang tot de Schengenzone: Albanië*, Andorra, Antigua en Barbuda, Argentinië, Australië, Bahama's, Barbados, Bosnië en Herzegovina*, Brazilië, Brunei, Canada, Chili, Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Israël, Japan, Kroatië, Noord-Macedonië*, Maleisië, Mauritius, Mexico, Monaco, Montenegro*, Nieuw-Zeeland, Nicaragua, Panama, Paraguay, Saint Kitts en Nevis, San Marino, Servië*/**, Seychellen, Singapore, Taiwan*** (Republiek China), Verenigde Staten, Uruguay, Vaticaanstad, Venezuela, Zuid-Korea, alsook personen met een British National (Overseas)-paspoort, een Hongkong-SAR-paspoort of een Macau-SAR-paspoort.

Bezoekers van deze visa-vrije landen mogen niet langer dan 90 dagen blijven in een periode van 180 dagen in de Schengenzone als geheel, en mogen in principe niet werken tijdens de verblijfsduur (al zijn er een aantal Schengenlanden die onderdanen van bepaalde nationaliteiten wel toestaan te werken — zie beneden). De teller begint op het moment dat je een lidstaat van de Schengenzone binnentreedt en verloopt niet als je een bepaald Schengenland verlaat voor een ander Schengenland of vice-versa. Echter, onderdanen van Nieuw-Zeeland mogen wel langer dan 90 dagen blijven indien zij alleen bepaalde Schengenlanden bezoeken - zie voor een uitleg van de Nieuw-Zeelandse regering (in het Engels).

Als een niet-EU/EFTA-onderdaan bent (zelfs van een visa-vrij-land, met uitzondering van Andorra, Monaco of San Marino), zorg er dan voor dat jouw paspoort gestempeld wordt bij het binnentreden en bij het verlaten van de Schengenzone. Zonder stempel bij binnenkomst kan je behandeld worden als hebbende de verblijfsduur overschreden bij vertrek; zonder stempel bij vertrek kan je de toegang tot de Schengenzone de volgende keer ontzegd worden wegens het overschrijden van de verblijfsduur in een vorige reis. Als je geen stempel kan bemachtigen, behoud dan documenten als instapkaarten, transportkaartjes en bonnetjes van geldautomaten, omdat die de grenspolitie kunnen helpen overtuigen dat je legaal in de Schengenzone verbleven bent.

Let op dat:

(*) onderdanen van Albanië, Bosnië en Herzegovina, Noord-Macedonië, Montenegro en Servië een biometrisch paspoort nodig hebben om van visa-vrij reizen gebruik te kunnen maken;

(**) onderdanen van Servië met paspoorten uitgegeven door het Serbian Coordination Directorate (bewoners van Kosovo met Servische paspoorten) wel een visum moeten aanvragen;

(***) onderdanen van Taiwan hun ID-nummer vastgelegd moeten hebben in hun paspoort om van visa-vrij reizen gebruik te kunnen maken.

Per vliegtuig

Vanaf het vliegveld van Amsterdam, Schiphol, vliegen maatschappijen in ieder geval regelmatig naar de hoofdstad.
En ook vanaf het vliegveld van Brussel Airport zijn verschillende vluchten te boeken.

Voor vluchtinformatie naar andere steden in het land kijk je bij de artikelen van die stad.

Per trein

Treinreizen kunnen ondanks de opkomst van de budgetluchtvaartmaatschappijen nog steeds een goedkope, snelle en zeker gerieflijker optie voor vervoer zijn. Doordat treinstations vaak in de binnensteden zijn gevestigd, kan de trein op de middelgrote afstand (bijvoorbeeld Enschede - Parijs of Brugge - Wolfsburg) prima concurreren met het vliegtuig.

Momenteel zijn in België en bij de Deutsche Bahn online alleen tickets te bestellen voor de buurlanden van België, resp. Duitsland en een aantal goed bereikbare steden verderop. Overige tickets kunnen alleen maar telefonisch of aan de balie worden aangeschaft, of uiteraard in het betreffende land. Dat laatste is vaak stukken goedkoper. Let bij de Deutsche Bahn ook op de vele Sparpreis-aanbiedingen die bij een reisroute naar of via Duitsland heel voordelig kunnen zijn.

Het is echter wel goed mogelijk om je treinreis vanaf huis uit te stippelen. De twee sites die direct hieronder staan vermeld, geven niet alleen informatie over de reizen vanuit de Benelux maar ook over alle treinverbindingen in heel Europa en in het Russische deel van Azië, dus bijvoorbeeld tussen Moskou en Madrid. Het gaat hier om de site van de Belgische spoorwegen en de Nederlandstalige site van de Deutsche Bahn.

NS Hispeed biedt alleen informatie over reizen tussen Nederland en enkele buitenlandse grote steden. In de regel is deze informatie dan ook nog beperkt tot treinen die rechtstreeks naar of van het buitenland rijden (dus geen verbindingen tussen Utrecht en Parijs of tussen Rotterdam en Duitsland, want daarin zit altijd een overstap binnen Nederland). Om reizen binnen Nederland uit te stippelen kun je best deze website gebruiken.

NS Hispeed verkoopt online een klein assortiment reizen vertrekkend vanuit Nederland naar het buitenland v.v. (enkeltjes en retourreizen), en een zeer beperkt aantal routes vanuit het buitenland naar een (ander) buitenland (enkele- en retourreizen). Overige reizen kun je telefonisch reserveren via de afdeling Telesales (0900-9296, €0,35 p.m.) en aan de balies in de Tickets- en Servicewinkels op de (middel-)grote stations. Dit is het online Internationale loket van de Nederlandse Spoorwegen.

In alle Europese landen is het in de trein verboden te roken.

Per trein is Hongarije het snelst te bereiken door met de nachttrein vanuit Nederland naar Wenen te reizen en hier over te stappen op een van de Intercitytreinen naar en van Boedapest. Ook overdag kan gereisd worden, dan moet er ergens in Duitsland worden overgestapt. Meestal is dit in Frankfurt, maar afhankelijk van de gekozen treinverbinding kan dit ook in Keulen het geval zijn. Tussen Wenen en Boedapest rijden regelmatig snelle Intercitytreinen, die onderweg maar een paar keer stoppen.

Per auto

Een snelle route om met de auto in Hongarije te komen is via Frankfurt, Nürnberg en Wenen; vanuit het noorden van Nederland kan ook een route over Kassel en Fulda naar Nürnberg worden gekozen. Over de hele lengte van de reis liggen autosnelwegen. Wel is voor zowel Oostenrijk als Hongarije een Vignette / matrica (tol) nodig. De afstand van Utrecht naar Boedapest is ongeveer 1360 tot 1400 kilometer met een kale reistijd van ten minste 12 uur.

Rondreizen

Gepensioneerden kunnen vrij reizen met de metro, met de bus en per trein op vertoon van een id-kaart of paspoort, maar voor intercity zijn wel plaatskaarten nodig.

Per vliegtuig

De luchthaven van Boedapest is Ferihegy 2(voor alle maatschappijen). Andere internationale vliegvelden bevinden zich in Debrecen, en bij Hévíz (Balatonmeer). De luchthaven bij Hévíz (Fly Balaton) is sinds najaar 2009 failliet. Binnenlandse verbindingen zijn er ook met Győr en Pécs.

Per trein

Hongarije heeft een uitgebreid spoorwegnetwerk dat alle grote steden meerdere keren per dag met elkaar verbindt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de Intercity (IC)-treinen, die vooral tussen de grote steden rijden en de overige lijnen die in bijna ieder dorpje stoppen. Kaartjes kunnen op bijna ieder station gekocht worden. Het spoorwegnet van ca. 7.500 km heeft de vorm van een ster, met Boedapest als centrum.

Per auto

Hongarije heeft een dicht wegennet, dat echter niet opgewassen is tegen de huidige verkeersdruk. Prioriteit heeft de uitbouw van het autosnelwegennet, waarvan het grootste deel alleen met een geldig autowegvignet gebruikt mag worden.

Bijna alle autosnelwegen beginnen in Boedapest, waar het 0-punt staat. De M1 voert naar de Oostenrijkse grens, de M3 naar Miskolc (met uitbreidingsplannen tot de Oekraïense grens), en de M5 naar Servië. De M6 gaat naar Mohács richting Kroatië met de aftakkingen M9 naar het oosten over de Donau (ongeveer ter hoogte van Szekszárd) en de M60 naar Pécs. De oudste autosnelweg, de M7, verbindt Boedapest met het Balatonmeer en loopt (sinds de zomer van 2009) vervolgens langs de grens met Kroatië naar Slovenië. Daardoor is een doorgaande snelwegverbinding ontstaan vanuit de zuidoever van het Balatonmeer, via Slovenië (Maribor) en Oostenrijk (Graz) naar Duitsland en de Benelux.

• M0 - Ring rond Boedapest.
• M1 - naar Győr
• M2 - naar Vác
• M3/M30/M35 - naar Miskolc en Debrecen
• M5 - naar Szeged
• M6 - naar Mohács
  • M9 - over de Donau naar het oosten
  • verder M60 - naar Pécs
• M7 - naar het Balatonmeer

Er geldt een snelheidslimiet van 50 km/u binnen de bebouwde kom en 90 km/h daarbuiten. Het is daar verplicht te rijden met de lampen aan, ook overdag. Alcohol is volledig verboden in het verkeer.

Voor het gebruik van de autosnelwegen is een vignet (voor minimaal 10 dagen) nodig. Vignetten zijn verkrijgbaar bij de grens, de grotere tankstations, via het internet, per (mobiele) telefoon of per sms.[12] Het vignet, waarvan de bon bewaard moet worden, is virtueel en wordt gecontroleerd aan de hand van het nummerbord. De afslagen hebben een nummer dat gelijk is aan het aantal km tot het 0-punt in Boedapest. Op enkele plaatsen, onder andere de M0 rond Boedapest en de M1 in de nabijheid van Győr, is geen vignet nodig.

Per bus

De streekbusdiensten worden verzorgd door het nationale onderneming Volán (in de volksmond ook wel Volánbusz) genoemd), die een vertakt busnetwerk kent. In de landelijke gebieden rijdt er niet altijd even vaak een bus, dus vooraf plannen met www.menetrend.hu is sterk aan te raden, waarbij gebruik van een landkaart de oriëntatie aanzienlijk gemakkelijker maakt. Voor de bus geldt een wettelijke kilometerprijs, die gelijk is aan die van de trein, doch doorgaande trein-buskaartjes zijn niet verkrijgbaar. Op Internet onder www.volan.hu en www.volanbusz.hu/en kan een goedkoop kaartje op de voorhand gekocht worden, doch dit is alleen geldig in de bus die bij het boeken van de reis besproken is. Koop je een kaartje op de bus, zorg dan dat je zo gepast mogelijk betaalt, (of in elk geval met munten en biljetten van niet groter dan 500 of 1000 Forint).

Per taxi

TaxiCab, vaste prijzen voor transfers van/naar luchthaven en stations, +36 70 645-4444.

Taal

De taal hoort tot de Fins-Oegrische groep, en dit heeft tot gevolg dat het voor ons weinig bekende elementen bevat. Zie ook de taalgids Hongaars.

Kopen

De munteenheid is de Hongaarse forint. Wanneer je met euro's kan betalen, krijg je het wisselgeld in forint terug. Bij sommige winkels staat expliciet aangegeven dat men niet in euro's kan afrekenen. Voor zover mogelijk is pinnen bij een "bankomat" het voordeligst.

Uitgaan

Drinkgelegenheden

• café: Kávéház, Presszó, Eszpresszó
• biertuin, bierhuis: Sörkert, Söröző
• wijnlokaal, wijnhuis: Borozó

Eetgelegenheden

• eenvoudig: Bár, Büfé, Falatozó, Non Stop (24 uur geopend)
• confiserie, Konditorei: Cukrászda
• herberg: Csárda
• restaurant: Vendéglő, Étterem
• hotel: Szálló, Szállóda

Dranken

• Frisdranken en vruchtensappen wordt tegenwoordig meestal geserveerd per flesje. Soms krijgt men een glas van 3 dl (három deci), op verzoek soms 2 dl (két deci).
• Koffie is espresso en de daarvan afgeleide dranken:
  • Kávé: de standaard espresso (eszpresszó), meestal wordt hierbij een kuipje koffiemelk gegeven, soms wordt naast de koffie (mineraal)water geserveerd.
  • Hosszú kávé (lange koffie): espressokoffie met extra heet water.
  • Tejes kávé: idem, maar dan met hete melk (soms geklopt).
• Bier is er in veel soorten. Veel goede bieren worden in Hongarije worden gemaakt, maar ook zijn er geïmporteerde soorten. Bier wordt gewoonlijk geschonken van de tap (csapolt sör) in een glas (pohár) of een 0,5 l pul (korsó), of uit een flesje.
• Stille wijn
  • Rode en witte wijn (vörös bor, fehér bor) wordt in een wijnglas van 2 dl (két deci) of in een groot wijnglas van 3 dl (három deci) geserveerd.
  • Ook rosé en zelden siller (iets donkerder dan rosé) zijn te koop.
  • Fröccs (rode wijn met sodawater, ook wel "Spritzer") wordt meestal geserveerd per glas van 3 of 5 dl. De verhoudingen van wijn en sodawater (soms mineraalwater) variëren per type. De laatste jaren is Fröccs van rosé-wijn in de mode gekomen.
  • Boros kóla of vadász ("jager") is als men geen sodawater maar cola toevoegt aan rode wijn.
  • Forralt bor is warme wijn, gemaakt uit rode of witte wijn, kruiden, honing of suiker en water (vergelijkbaar met bisschopswijn)
• Mousserende wijn (pezsgő) heeft zijn eigen model glas, een fluitglas.

Maaltijden

Hongaren eten graag een warme maaltijd, pure broodmaaltijden worden gemeden maar gewoonlijk wordt bij elke maaltijd wel brood geserveerd. Ontbijt (reggeli), lunch (ebéd) en hoofdmaaltijd (vacsora) zijn de belangrijkste maaltijden.

Overnachten

Falusi turizmus

In het kader van falusi turizmus (letterlijk: "dorpstoerisme") kan men op particuliere adressen in veel dorpen en wat grotere plaatsen overnachten met ontbijt. Vaak zijn er ook mogelijkheden voor andere maaltijden. Een van de doelstelling van falusi turizmus is dat men de omgeving, de natuur, de mensen en hun tradities kan leren kennen door kennisname van, en de deelname aan het sociale leven in de dorpen. Daarnaast wordt de omgeving met de natuur en de schone lucht zeer gewaardeerd, en ook gebruikt bij de werving van toerisme. Het gebruik van het verbranden van afval door particulieren is al grotendeels verdwenen. Plattelandstoerisme komt nauwelijks voor, ook al doordat de bebouwing meestal in dorpen staat.

Het onderkomen is gewoonlijk een gedeelte van de privé-woning (Szoba=kamer), een appartement (Apartman) of een vrijstaand gastenhuis of een meer of minder verbouwd wijnkelderhuisje (Vendégház, "Gasthaus"). De kwaliteit van het onderkomen wordt aangegeven met een aantal zonnebloemen:

• 2 voor eenvoudig,
• 3 gemiddeld,
• 4 min of meer luxueus.

Door de ondernemers in dorpstoerisme worden ook wel dorpsfeesten, wijnproeverijen, kookwedstrijden e.d. georganiseerd. Programma's kunnen gewoonlijk op verzoek samen met u worden opgesteld.

Leren

• Debreceni Nyári Egyetem (zomeruniversiteit van Debrecen) heeft onder andere taalcursussen. Er is veel eigen cursusmateriaal. Debreceni Nyári Egyetem
• In Nederland zijn acht Hongaarse scholen. In Haarlem is er onder andere de hongaarse school.

Gezondheid

• Huisarts: huisartsen praktijken worden aangegeven met "Orvosi Rendelő" (soms ook nog met "Kreis Ambulanz"). Houdt rekening met zeer lange wachttijden in de wachtkamers. Afwijkingen van de openingstijden worden plaatselijke bekend gemaakt, bij voorbeeld op de dorpstelevisie.

• Ziekenhuisopname: bij opname in een ziekenhuis moet men er rekening mee houden dat de ziekenverzorging vrijwel ontbreekt, de verpleging minimaal is en dat de specialisten uitstekend voor hun taak berekend zijn en wat meer communicatief zijn: bijna altijd spreken ze ook Engels. De verzorging van patiënten wordt vaak uitgevoerd door familieleden of door de wat meer mobiele patiënten op dezelfde kamer. Koelkasten zijn meestal beschikbaar op het opbergen van levensmiddelen.

Respect

Oudere mensen, en in ieder geval oudere vrouwen worden begroet met de woorden Kezét csókolom! "ik kus uw hand". In andere gevallen begroet men vreemden met Jó napot (kivánok) "(Ik wens u) goede dag". Een vriend begroet men informeel met bij voorbeeld Szervusz, Szia of Helló, ook bij het afscheid, meerdere vrienden met Szervusztok, Sziátok of Hellótok. In Duitstalige dorpen (sváb falu) zegt men ook wel "Grüsz Got".

Contact

Telefoneren

Met een niet-Hongaars toestel kan men in Hongarije net zo telefoneren als in de rest van de wereld:

• eerst het internationale toegangsnummer +36, bijvoorbeeld vanuit België en Nederland: 0036;
• dan het regionummer of het nummer van de provider, bijvoorbeeld 72 voor een deel van Baranya, 20 of 30 voor bepaalde providers;
• dan als laatste het toestelnummer, bijvoorbeeld +36 72 999999.

  NB: de 6 voor mobiele nummers wordt niet gebruikt, dus in dit voorbeeld: + 36 20 99999999 (waarbij de negens staan voor het betreffende nummer)

Bij telefoneren binnen Hongarije kan men +36 vervangen door 06, gevolgd door de laatste stappen hierboven. Let op: Dit 06 is dus niet het begin van een mobiel nummer! Dus:

• eerst 06
• dan het regionummer of het nummer van de provider, bijvoorbeeld 72 voor een deel van Baranya;
• dan als laatste het toestelnummer.

Wil men lokaal bellen vanaf een vast nummer, dan volstaat vaak het intoetsen van het toestelnummer. In hotels moet eventueel eerst een 0 (nul) ingetoetst worden.

Landen in Europa

Balkan: Albanië · Bosnië-Herzegovina · Bulgarije · Kosovo · Kroatië · Montenegro · Noord-Macedonië · Roemenië · Slovenië · Servië Baltische staten: Estland · Letland · Litouwen Benelux: België · Luxemburg · Nederland Britse Eilanden: Ierland · Verenigd Koninkrijk Centraal-Europa: Duitsland · Hongarije · Liechtenstein · Oostenrijk · Polen · Slovenië · Slowakije · Tsjechië · Zwitserland Frankrijk en Monaco: Frankrijk · Monaco Iberisch Schiereiland: Andorra · Gibraltar · Portugal · Spanje Italiaans Schiereiland: Italië · Malta · San Marino · Vaticaanstad Kaukasus: Armenië · Azerbeidzjan · Georgië Oost Middellandse Zee: Cyprus · Griekenland · Turkije Oost-Europa: Kazachstan · Moldavië · Oekraïne · Rusland · Wit-Rusland Scandinavië: Denemarken · Finland · Noorwegen · IJsland · Zweden